Вы здесь

Падвэмда валакада манэ’’тава’’

Матрена Ивановна Талеева тохолкода, ӈока по’’ ямбан Няръяна маркана ненэцие школа-интернатхана манзара. Пыда округна ӈэсыхыт’ товы’’ ӈацекы’’ ненэця’’ вадан’ тохоламбида’’. Манзаямда мэнена, теневана хибяри. Тикы’ хавна Матрёна Ивановна тамна паднана не.

Падвы стихда маля тянё ни’’ӈа’’, падвыда книган’ ма’’лавы’’. Пыда ненэцие’’ вадавна падна. Валакада маня’’ тамна ӈопой падвы манзаямда манэ’’ тава’’, тикы пьеса’. «Таты» таремъюв’ нюмдевы. Пьеса ю’’ пеляда, нюртей пелямда тюку яля толара’’.

Пьесахана тарана хибяри’’: Тыне – похоната мэна, сэримбэй не, Пале – хасавада, нюдяко ӈацекыта нися, Саля – самляӈг яӈганя пота пирибця, Тыне’ харта не’ нюда

Петё, Сара, Татё, Яктя – Тыне, Пале’ ӈацекыди’’. Луке’ пухуця – Тыне’ небя. Мика – Тыне’ нюдяко папада. Еване – меядо, Мика’ не. Уле, Евдя, Эдэ, Еле – Еване, Мика’ не’ нюди’’.

Нюртей пеляда

Таӈы. Нумда саць сава. Лэ’’мор’’ мална’’, ябто’’ тирӈа’’. Яха’ сяд’ ниня ӈарка мя’’ ну. Мяд’ хэвхана Тыне хоба’ ниня ӈамды, сэдора, сём’ мэӈа. Пыда мале похоната мэна, лы нюдяко, няӈота не. Манзраванда сер’’, саӈода не’ нюнда’ няю ханӈа. Не’ нюда юхуна’ хэвхана надорӈа, танёнда еся’’ ӈурнари’’ со’’. Пыда ябтокоця пирибтяко. Тыне’ нюдяко ӈацекыда ӈахакуна мэ’’, сянаку’’. Тыне сэдъида сюръяда, не’ нюнда’ няю ядалй’’, хэвханда то, ӈамды’’, не’ нюнда намы нена манэсарӈа.

Тыне: Пэдаваков, ненэй нядаӈгодаӈэ мале хаян, саць сававна пенамд’ намэр’’, сэдора ӈо мела’’ан, ӈока ембдярм’ нит е’’эмня сэдан, паской панэдамд’ сэдбани тара. Нисямд’ яркола нядабасьтыр, тэхэна есьтын, поерцетын, хардан’ хабейманзь ӈэдалёрцтын. Сидни’ саць сававна нядабин, ӈани’’ нид тамна нюдярка’’. Тюку по самляӈг яӈганя пор’ паны, тад’ ӈэвтана’’ тута’’. Не’ ню невхы ватовна хаепа мипда, хасаванда мякана илевнда.

Саля: Небёв, пыдар си’’ым пена напа, сэдора тохолан, нисяв си’’ым тына мэсь тохола. Пыдари’ хавнанди’ хибя си’’ым тохолаӈгуда. Ти, сяӈарадм’, пыдар сит пирадм’. Ӈэвтана тоб’’, харти’ нисян’ ня таслари’, ханзер’’ сава, хэвхананди’ илева саць нянан сава. Нисява’’ тэхэт валакада тута, нерманзь хантадм’, тум’ пята тара, едва’’ ядемда тара ( манзъида ма’’лэйда, пад’ мю мэйда).

Ӈацекы’’: Маня’’ яха’ няю нянанд тутава’’, сит нядаӈгува’’, сянако’ пэкуцядава’’ ма’’лаӈгува’’ ( мякад сяйникдамдо’ мэ’’, Саляндо’ пумна тёрсавэй сюрбыд’’, Саля ӈо’’ нита’ ня исярка, ӈарка нерзям’ мине, няръяна имбытата яда).

Тыне: Салёв, яха’ няна икана нёда’’ исю’’, нид’’ пэкоци ит’ нёя’’ моёпю’’, ид’ ерв’ иринда сэван тебӈгуда’’, пыда нензюмда, халякоцядава’’ ни табӈгу, хадара тарем’ манзеты. Пон’ нёда мэ’’, ӈэцяра’’ тэхэт валакада тута, сяйман’ харваӈгу, яв’ няна тына’’ мале ӈади’’.

Саля: Небёв, пон нива’’ мэӈгу’’, нива’’ исьӈгу’’, сяйникан’ табхана вырдаӈгун.

«Таты» пьеса нюртей пелямда тюку яля’ толара’’.