Вы здесь

Сэрако ларецяко, няръяна ларецяко

Тюку вадаком’ Лаптандер Феодосия Егоровна падвы, 1946 похона «Няръяна ты» колхозхана манзаравы В. И. Ледкова’ ваде’’мы.

Вэсако’ пухуцянда ня’ не нюди’ таня. Ӈули’’ илебато’ саць вэвавна иле’’. Хув’ ӈаворпато’, пэвсюмб’ яӈгу, пэвсюмб’ ӈаворпато’, хув’ яӈгосеты.

Тарем’ илевандо’ ямбан’ пухуця саць еде’’лы’’. Ся’’ны ӈэбта ӈо’’ пухуця яӈгума. Ти вэсако пухуцямда сюрӈада.

Идя ядэлы’’: – Теда’ ханзер’’ илеӈгоб’’на’’?

Вэсако не нюхунда ма: – Мань ӈаврадава’’ пюрманзь хантам’.

Вэсако ти ядал’’ ни’’им, ханя’ сэвда сырӈа’’. Намгэ’ пирка’’на неранда няна парм’ ӈадимя. Хэвханда тэвы’’. Тикы не парнэ ӈэвы.

Вэсакор манзь ханада: – Хибян ӈэбат? Ханя’ пэрӈар?

Ехэрана не ма:

– Мань манзаядув пюрӈам’.

Пыдар ӈани’ ханя’ пэрӈар?

– Мань пэрӈав, – вэсако ма, ханя’ сэван яля’, таня’ пэрӈав.

Мань пухуцяв яӈгумась. Пухуцядан нибцун ту’’?

Парнэ не ма:

– Ханям’ ту’’ нӈани’’, мань валакада не нюв таня.

Вэсако ма:

– Мань ӈобтарем’ не нюв таня. Тоховабат хардахан ӈобкана

хэхэни’!

Ти ядалъяха’. Сянанд ядбати’, тинанд ядбати’ хардан’ тэвыхы’.

Тикахад ӈобкана иле пядо’.

Ӈопой мэва’ няба паны халтамбавы, халтамбавы паныда тялдаванзь табада вэсако’ не нюм’. Вэсако’ не ню паны тялдамби, нябанда не ню тэри сырӈа.

Ӈаво’’ пиркана вэсако’ не ню лакри’ тёрей’’:– Хэй! Небянд няръяна ниткыда ит’ ӈэдарабтам’! Теда’ нябав си’’ми ӈамда. Нибан вэвам ӈа’’, си’’ми пили’’ тэдорпасеты.

Пыдар мяканд’ хань’’! Паныда ханан’’. Маньзван хантам’, ханя’ сэван яля’, таня’ хантам’.

Тикахавахана пухуця’ не нюда тялдавы паны хардаханда хана’ нив’’. Хардаханда то’’махаданда вэсако нисяда юнра:

– Няр ханяна хая?

Пыда ма’’нив:– Няв няръяна ниткына’’ нермя’ сивня ӈэдарабтэйда, харта ӈани’’ хая, ханя’’ сэвда сырӈа’’.

Вэсако’ не ню сянанд ядбата ӈод’’ неранда няна сехэрэда сидя ян’ хая. Не ӈацекы ихинянда ма: – Хуюм’ сехэрэвна хантабан? Тыякаюм’ сехэрэвна хая. Сянанд ядбата, тинанд ядбата неранда няна ӈарка ӈэсы ӈадимя.

Ӈэсын’ тэвы’’. Пихиня овця’’ хадырмы’’. Пыда ӈамдэдэци ныкалцетыда, овцяха’ мицетыда.

Ти ӈани’’ нерня’’ ядалй’. Тикы ядванда’ ямбан’, си’’ив’ ямбан’ яда, Неранда няна ӈани’’ ӈэсы ӈадимя. Ӈэсы’ хэвхана юно’’ ӈамдэдм’ ныдпавы’’. Пыда ӈобтарем’ ӈамдэдэци ныкалцетыда, юнохо’’ мицетыда. Юно ӈавла’’махаданда ӈани’’ нерня’ ядалй’’. Тикы ядванда тас тет яля’ пиркана неранда няна мар’’ ӈадимя, ӈули’’ ӈарка ӈэвы. Ти март’ тэвы’’. Марад’ хэвхана лэ’’морэй’’ ӈоков’’, ӈоков’’!

Пыдо’ му’’монондо’: – Пи-пи-пи, сэрако ларецяко! Пи-пи-пи, сэрако ларецяко! Пи-пи-пи, няръяна ларе-цяко!

Пыда ида ядэрӈа: – Тюку’’ лэ’’мор’’ ӈамгэм’ ваде’’пато’?

Тад тикахад не ӈацекы ӈарка харад’ мю’ тю. Харад терсявы. Нерняку’ ваера. Тад тикахад нё’ няӈэн’ сылы’’: – полать’ ниня хибяри танявы, не танявы. Пыда хонёвы.

Тикы Яменя пухуця ӈэвы. Немада хая, ӈэвамда илада. Пыда ма:

– Хибян ӈэбат, ханя’ пэрпат?

Мал’ пэдавэн. Ныланаван’ харванакэн?

Не нацекы ма:

– Мань тарця хибярим’: ханяна манзаям’ хом’, тикахана илеӈгум’.

Тикахавахана Яменя пухуця ма:

– Ӈаворман’ харванакэн?

Ӈаворо’’махаданд, ныла’’­махаданд пайнам’ тодалаин’. Тюку хорокохона идм’ халтаӈголаван’ тэва’’. Халтаӈголавамд’ тодаламба ӈэводала’’махаданд мань нян’ маньин.

 

Малда ни’’ӈа