Вы здесь

Ялумд’’

Нюдя’ пэвдэй ирий сидя юдимдей’ толыр’’ маня’’ округханана хэбидя яляӈэ’ таславы. Тикы яляхана сидя ёнар’’ няхарамдэй’ яӈганя поход’ оленно-транспортный батальонхана сайнормы’’ хибярина тензебтеванзь’ ма’’люрцетыва’’. Тюку по’ ӈани’ тарцясь. Памятник’ хэван ӈока’’ хибяри’’ турӈаць, поӈгандо’ Михаил Тимофеевич Ледков’ хаса перена’’ таняць.

Няръяна маркана ӈока’’ мел’’ хибярина иле’’. Ӈудидо’ мэта нина’’ хурка манзаи’’ валакада ни’’ сертамбю’’. Хибяхова сэдорава серкана мэбе’’ӈа’’, хибяхова сяродова серм’ харвабтана’’, хибяхова ӈухукомна сэдоравам’ пэрӈа’’.

Маня’’ яханана хусувэй по’ ӈэрёй това сер ненэцие’ паднава сер’ нямна таславы ялуна мэцьтыва’’. Тюку по’ ӈод тарця ялуна’’ округханана миӈа’’. Носиндалава ирийна маттамдэй’ яӈганя толыркана нэйнаць.

Параӈода’ харад’ няби вэкана, маха левсей хардако’ мюня маӈгабада вэсако илевы. Няхар’’ хасава нюдя. Ся’’ны ӈэбта ӈод’’ вэсако нюхата ма’’нив’:-Теда’ ӈармаданё’’, тарем’ ӈэбта сава ӈэдараха. Параӈгода’ хардаха’’ недбятаванзь хэбта’’ сава. Нерде  ӈарка няра’’ хэя.

Е.М. Талеева со’’яма яляхана

Саля’хардахана маля самляӈг юкад’ вата по’’ ямбан Елена Михайловна Талеева иле. Пыда паӈгуда маня’’ яхадана миӈа’’, харта тензда Паханзеда. Таӈок по’’ ямбан Я’малкана илесь, манзарась Елена Михайловна сяхарт’ харта со’’явы ямда нисьтыда юрбю, харта ямда пилибт’ сейхананда лэтбида.

Паднана’’ нина’’ мядонзей ня’’амаць

Маня’’ яханана паднана’’ нина’’ тянё ни’’ӈа’’, ӈокаювдо’ ӈэрм’ тенз’ мэта’’ хибяри’’ ӈэбнандо’ ӈод луца’’ вадавна падна’’. Нянэювна харто’ вадавнандо’ паднавы’’ нина’’ П.А. Явтысый, В.Н. Ледков; теда паднана серм’ минрена’’ поӈгана ненэця’ вадавна паднанина’’ М.И. Талеева, Г.Г. Тайбарей, С.П. Дуркина, Е.П.Тайбарей.  

Сайнормы нидо’ тензебтеванзь ма’’люрмы’’. Фото Елены Бобровой

Нюдя’ пэвдэй ирий сидя юдимдей’ толыр’’ маня’’ округханана хэбидя яляӈэ’ таславы’’. Оленно-транспортный батальонхана сайнормы’’ ненэця’’ тен’ яля’. Тикы яляхана ӈэрм’ няна сайнормы’’ хибярина тензебтеванзь маля сян’ по’’ ямбан памятник’ хэван ма’’люрцетыва’’. Тарця яля’ ед таславы Закон’ маня’’ округханана сидя ёнар’’ нябимдей’ яӈганя поход’ манзара.

Роза Канюкова сайӈорма мальӈгана ӈацекысь. Фото ЭКЦ

Маня’’ яханана хуркари’’ тенз’ мэта хибяри’’ хынёси’’ӈобкана иле’’, нидо’ няць хуркари’’ манзаяха’’на манзара’’. Тарем’ пилибт’ ӈась, тарем’ нерняна ӈод’ ӈэбнанда тара’’. Ӈопой яхана илесь’ ӈамгэм’ тярпаӈгува’’.

 Этно-культурный центрхана манзарана’’ нина’’ ӈарка манзаям’ сертамби’’. Таняна манзаранина’’ хуркари’’ тенз’ хибяри’’ культурам’ нерня минревахана тарана серу’’ таслаби’’. Тикы’ хавна «Заполярьем’» нюбета ЛитОбъединение’ паднаван’ харвана’’ хибярина няюв’ манзара.

Хусувэй ирий харта нюмда таня. Теда маля нюдя пэвдэй ирийхана илева’’. Ханяӈэхэна нянэй ненэця’’ тюку ирий носиндалава ирийӈэ нюмдебидо’. Нюдя пэвдэй ириян’ тэвась выӈгана маля яха’’, токоця’’ саламбахана тондавы’’. Те’ ёльцяӈгана салабада маля наворӈава. Ялуна’’ хэбимдана’’, пий’’ ямбуворӈа’’. Хойхана илена’’ ненэця’’ поӈгарць варёмдо’ мэ’’ӈа’’, саламба ӈылхад’ халякоцям’ нэкалпи’’.

Нянэй ненэця’’ тыбэрма’ сер’ хавна маля ӈахэт’ хуркари’’ луца’’ манзаи’’ торумдаби’’, тарця манзаяха’ тоходана’’. Тикахад’ илевандо’ ямбан ивняндо’ ӈэда’’ манзаяханато’ манзара’’. Тарця хибярина округханана ӈока’’.

Тамна тарця хибярина таня’’, хуний маня’’ яханана соявы’’, вадювы’’, тоходанвы’’. Школамдо’ ёльцесь тамна нерня’ тоходанвась ӈани’ ян ӈэдалавыд’.

Носиндалава ирийна хасуюдимдей яляхана округхы’ музей хардахана маня’’ яна’ тер’’ хибярина ма’’люрӈаць. Тикы яляхана едэй хамандавы выставка няӈгартамбэясь. Тарця выставка ненэця падтаӈгода няна Нина Васильевна Валейской си’’ив ю’’ понда панва нямна сертабэй.

Маля ӈахакуд’ округханана «Илебц» театрава таня. Таняна сянакода’’ хибярина малӈэ’ харто’ вадамдо’ мэ’’ӈа’’, харто’ культурамдо’ теневана’’. Нянэй не’’, хасава’’, ӈацекы’’ ӈока’’ ихиня сомбой программам’ хамандаць.

Носиндалава ирийна юдимдей’ толыркад самлязимдей яӈганя толыр’’ ӈэсонд Санкт-Петербург маркана ӈарка ма’’лёва ваерась. Таняна хуркари ӈэрм яхад’, ӈэрм’ тенз’ мэта’’ ненэця’’ мю’’люрӈаць. Тюку по’ институт народов Севера синдтет ю’’ самляӈг пода паны.

Ваеравы ныланава яляхана, вэба ирийна няхар’’ яӈганя толыркана янда’’хана илена’’ хибяри’’ тэранзюць’’. Округханана тэранзёва сер’ ваерась’. Хибярина тэранзёвась ма’’люрӈаць.

Страницы