Ӈарка пэвдэй ирийна няхарамдэй яляхана «Арктикам’» нюбета КДЦмякана этно-культурный центрана ненэцие’’ отделкана манзарана’’ нина’’ ӈани’’ сидна’’ ма’’лаць. Ненэцие’’ культурам’ савовна теневана’’ хибярина нямна «Я воспеваю свой народ» вечер хамандаць.
Юлия Талеева
Сян яля’’ ваерась едэй пом’ ядабтаӈгува’’. По’ пудана’’ яля’’ха тэвась, хусувэва тасалкосьты: хаёвнда по’ хурка ӈэса? Ӈамгэ савада танясь, хурка сер тоенась миӈась? Сидя ёнар’’ тетимдей яӈганя по’ вэва нись’ ӈа.
Яханана ӈока’’ сава сер’’ таняць, ненэциена манзаито’ минрева сер’ ханяримна ӈэдалёрӈаць. Хусувэй манзаям’ пэртя хибярина ӈоб’ нерня миӈаць. Тарем’ ӈод тохолкодина’’.
Сидя ю’’ самляӈг по’’ тяхана ӈарка пэвдэй’ ирийна нябимдей яӈганя толыркана Няръяна маркана ӈока’’ ненэця’’ ма’’-лэйдаць. Округна хусувэй ӈэсыхыт’ товы’’ хибярина таняць, ӈани’’ яхат’ товы’’-мядондина таняць.
Выӈгана хаер’’ мале ям’ сававна юдабидась, ханяӈы лахацяко’ ниня, ед’ ӈарувна варё’’ пармидець’’. Валакада нюртей сую’’ сояӈгу’’. Выӈгад Пэяха’ ӈэсын’ илелъмы тыбэртя’’, мал’’ харто’ мякнато’ илець. Нарэй сава хаерцавэй ялякохона Ӈарка яхана Пэяха’ ӈэсыхына таӈго мяд’ мюня Варӈэ’ ирий 11 яляхана 1948 похона Павел Егорович Тайбарей соявысь.
Сава юн мер’’ ӈэсы’ мяд’ помна хаясь, хасава ӈацекы сояван’ хасава маймбасьты, нисямда нядабада соя. Харвабта тыбэртя, ханена, ёртя ӈэӈгу, илева таслаӈгуда.
Харвась’ тоходанась
Маня’’ округханана культура’ похона хуркари’’ ихиня сомбой сер’’ танесеты’’. Культура манзаи’’ пэртя’’ нина’’ тикы е’’эмня ӈокавна манзара’’. Тамна тарця хибярина яханана ӈока’’, хуний хуркари’’ серка’’на мэбе’’ӈа’’.
Ӈэсыхынана’’ ӈани ханяӈэхэ’’на маймба илемась, ӈани ханяӈэхэ’’на тябихутась. Ты мядо’ хэван’ танабто’, саць сава ӈэсьты. Сеӈгако’’ тайна’’, тобако’’ лакадарӈа’’. Ненэця’’ я’’авлахамзеты’’, ӈаркаркавна тёрырцеты’’.
Я’малкана илена’’ ненэциена ваеравы’’ яля’’хана Саля’хардахана ма’’люрӈаць. Хусувэй маркад’, хусувэй районхад’ товы’’ хибяридо’ тянё ниць’ӈа’’. Тюкумэвахана пыдо’ округандо’ еркы март’ «Ямал потомкам’» нюбета ассоциацияндо’ ӈарка ма’’лёйм’ мэ’’манзь’ тоць.
Тарця ялям’ мэ’’мась ӈани’’ яхад’ товы’’ мядондидо’ таняць, хуний «Ямал потомкам» ассоциацияна манзаранаха’ харто’ хэтувнда вадидо’ тэвраць. Таймыркад’ товы’’ таняць, Ханты-Мансийск’ маркад’, Няръяна маркы ненэця’’ таняць, Тюмень, Тобольск, Санкт-Петербург’, Москва маркад’ хибяри товыць.
Тарця’ ядан’ пили’’ ӈамдыв’’. Нябири ӈудами вэӈгала’’ нидам’.Нями тарем’ ма: -Нён ӈамдесад’’. Ӈопой ӈудахана ӈакекэ нидм’ ӈа. Ӈари’ маньзяван мунм’ нидм’ соя’’. Нюдя Хабт Пари нидё тохобэ. Тад нэкалманда ӈудани харахартм’ нивы вэӈгала’’.
Хусувэй по’ носиндалава ирийна пудана яляхана ӈарка ялям’ мэцьтыва’’. Тикы сямянд’ сава яля’ ӈэдараха’’. Небя’ яля – ӈарка яля. Хусувэй хибяри илевада небяхаданда миӈа. Небя нюмда соябтада, вадабида, илан’ табадабида. Небя нюда’’ хусувэй сава серт’ тохолабида.
Округханана ненэцие’’ культура яля’’ тюкумэвахана носиндалава ирийна сидя ю’’ тетимдей яхад’ ӈарка пэвдэй ирийна няхарамдэй яля’ ӈэсонд минда’’. Мэта’’ си’’ивна нюртей яляхана «Арктикам’» нюбета КДЦ мякана культурана ялу’’ ӈэванзь’ хибяри’’ ма’’лэйдаць. «Илебц» театрава, «Печорянка» ансамбль’ няюв масьтевы’’ манзаямдо’ маниеваць.
Ненэцие’’ культура ялу’’ этно-культурный центр’ манзаранина хамадэйдось. Си’’ив’’ яля’’ ямбан’ хуркари’’ мероприятия’’ ваераӈгу’’.
Округна толаӈго’ хардахана ӈэрм’ ненэцие’’ отделхана манзарана’’ нина’’ ӈарка манзаям’ минре’’. Теда округханана ненэцие’’ культура яля’’ миӈа’’. Таняна манзаранина тарця яля’’хана сертавнда манзаядо’ тянё ни’’ӈа’’, пландо’ ӈули’’ ӈарка.
Луца’ вадам’ ехэрана’’ ненэця’’
Харто ямдо’ лэтрамбаванзь хэ’’нимэй.
Пуний’ вэкна пыдо’ нивыць мы’’.
Пыдо’ хандо’ тыкуцинэй вадламба,
...
Сайнорма ӈэва мальӈгана ёнар’’ хасуюёнар’’ тет ю’’ нябимдей по’ носиндалава ирий’ сидя юдимдей яляхана Государственный комитет обороны СССР падарм’ ӈадимдевысь: выӈгад’ армиян’ ю’’ ёнар’’ тым’’, тыбэрти’’, хану’’, вэнеко’’ ханась.
О том, какие задачи стоят перед Ассоциацией коренных малочисленных народов Севера, Сибири и Дальнего Востока, наше интервью с президентом РАЙПОНа, депутатом Государственной думы РФ Григорием Ледковым.
Архангельск маркана литературной музей таня, таняна нермпэртяӈэ’ Борис Егоров манзара. Музейда ёльце сомбой, паднана’’ нямна ма’’лавы’’ ӈамгарида ӈока’’ма’’. Теда Б.М.Егоров тамна ӈопой книгам’ ма’’ламби. «Я помню чудное мгновенье» А.С.Пушкин падвы стихм’ хуркари’’ тенз’ хибяри’’ вадан’ сертамбида. Ненэця’’ вадавна ӈод тарця стих’ сертавы. Роза Ивановна Канюкова ӈокавна Егоровм’ нядабидась, ӈобкана ӈока манзарасьтыхы’. Манзара’’мити’ нямна Роза Ивановна тарця вади’’ падась. Нянда ӈарка вадам’ хэтбидм’.
ӈока вадан’ сертавы
Страницы
- « первая
- ‹ предыдущая
- …
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- …
- следующая ›
- последняя »