Толанзёхова’’

Няхар’’ Хэно’ папа

Хубта’ няна немами’ хаянё’’. Тикаринда ӈо’’ мэтани ӈэвами тю’’уку’ илав. Макода’ сивня хаерта тювы. Ӈарка мяд’ тер’’ мал’ ӈокахандо’ макодандо’ син’ тибяри’’ хаеры’’. Тарцям’ манэ’’лись яркосавэй пин’ санэйв’’. Няхар’’ ӈарка мя’’ми мал’ манэ’’ян. Ӈухуна сярда вэ’ нивэ хаю’’. Ӈани’ пуня’ мякани’ тюдм’. Тюб’’нани ӈод’’ нер’’ ӈавнани нивэв манэс’’, ӈарка нинякани нанакода нюдя, нюдя илевы. Нанако папами си’’ми манэ’’лись ӈэта ни’ санэй’’, манзь ханада:- Няхар’’ мяд’ тавна ӈаворо’’махаданд тамна ӈаворман’ нин харва’’? Сит хадаӈгудм’!

Няхар’’ Хэно’ папа

Сэва’’ни тяхад си’’ивм’ салте’’э то’ сядо’’ ниня маня’’ илеӈава’’. Сэва’’ни тяхад няхар’’ ниняками – няхар’’ Хэнокоми таӈото’- сырито’ халярим’ пэрӈа’’. Ханяӈэхэна хор хадасеты’’. ӈари’’ маньзяван няхар’’ Хэнокони не папакодо’.

Няхар’’ ниняками – няхар’’ Хэнокоми мал’ несавэй’’. ӈарка нинякани нанакода нюдя, нюдя танева. Сидя нинякани нюди’ вуни таня’’. Ини’ то’’махад мя’’на’’ хэвахана тэва’’ яӈговы. Мя’’на сиди’’мана няхар’’ ю’’ ханава’’ ӈамзари тер’’ӈа’’, халярим’ тер’’ӈа’’. Хурка тэсяба’’на’’ ӈод’’ хорна’’ лэкуци сиби’ минахад, ӈуво’’ минахат мя’’на’’ хэӈгаӈэ маня’’ мэ’’рияна’’. Таӈы нумгана си’’ивм’ салте’’э халякода ӈока. Сывы нумгана хыйва’’ яхана нохода таня, ханеда ӈокава. Няхар’’ неняками – няхар’’ Хэнокоми таӈы нумгана халям’ пяб’’нандо’, халякорин мо’’нарисетыд’’. Сывы нумгана ханедарихито’ мо’’нарисетыд’’. ӈамгэдо’ ӈэвна няхар’’ ниняками илева’ ямбан’ ӈэридо’ хано’’ӈа’’.

Хасава ӈацекы

Хэвхы округхана маля ӈока по’’ ямбан Няё Вэнго «Няръяна ӈэрм» нюбета газетахана манзара. Манзаянда серо’’мана явнанда ӈэдалёрманда’ сер лаханако’’ падбасеты’’. «Хасава ӈацекы» лаханако нюртей’ пелямда тюку яля толада’’.

Хасава ӈацекэця таль’’няӈы мяд’ ня’ сюрбы’. Мят’ мятю. Мякы мякна сидя ва’’авдо’ ӈэвы. Няби хэвхана ӈоб’ халэв’ силер’ танявы. Няби хэвхана Халэв вэсако пухуцянда ня’ ӈоб’’ ёхорт’ ӈамдавэхэ’, ва’’ав’ ниня ваделтаӈаха’. Синяӈы ва’’ав’ малхана ӈоб’ халэв’ силер’ таня ӈамдёвы. Хасава ӈацекэця Халэв вэсако’ няюмна хая. Вэсако ӈоселабтада: -Хасава ӈацекэця, ёртякоини’ ховы ӈэбат?

Хасава ӈацекы

«Няръяна ӈэрм» нюбета газетахана Няё Вэнго манзара, пыда явнанда ӈэдалёрманда’ сер ӈока лаханако’’ падбасеты’’. «Хасава ӈацекы» лаханако нюртей’ пелямда тюку яля толада’’.

Нянзяда Мынико Итя Ӈабтеня яв’ сядо’ нимня мерця’ сер’ пу’’лары. Тарем’ сырпата, хасава ӈацекэця яв’ мраковна сюрамби. Маниеб’’нанда, ӈудаханада ӈоб’ неро ӈынеӈгада, сидя неро лукцяда. Сидя неро муӈгацямда минда ед’ ӈэдаб’’нанда, ян’ ха’’амванди’ нерцю’ ните’’катанди’ ня’’марцетыхаюда.

Хоркы’ Хобам’ Мэта

Маӈггабада тасу’ хаби маймба мяканда салъй’’. Хабэй пухуцям’ ханакохана валӈада. Неранда няна параӈода’ харад’’ ӈадимя’’. Харад варан’ пи’’ таркахат мядиком’ серта. Пухуцям’ сэдоранадарев’ ӈабтада. Сяланда ваӈгхад харм’ паклё хае. Параӈода’ мя’’ ёсана вуни ӈа’’ – мят’ мятю. Параӈода’ сидя не нюда ӈэвэхэ’. Ӈахат товы ӈэсь ситя сававна мядолабта’’. Хане’’мида няхата ваде’’ӈа. Халям’ ӈокавна хадавы. Параӈода’ мякна сидя яля’ мядоӈа.

Пирцяко Вылка (ярабц)

Я’ мал няна илена’’ ненэця’’ поӈгана ярабцм’ мэта’’ хибяридо ханярина иле’’. Ӈопой тарця хынокад’ не Панаевск’ выӈгана таня, тикы не Елена Токливна Лаптандер. Пыда няданда теда толавнда ярабцм’ падвы Няё Вэнго. Хэбидяко ярабц’ нюртей пелям’ теда толара’’.

Маня’’ яна’ паднана’’

Тюку ирийна пудана’’ яля’’ мальӈгана Саля’ хардахана финно-угорский тенз’ мэта паднана’’ ненэця’’ ма’’лаӈгуд’. Сян яля’’ ямбан хэвхы’ округхана Конресс финно-угорский писателей манзараӈгу. Тюку’ мэвахана ма’’лёвахана паднана’’ ненэця’’ ӈацекы’’ литература’ нямна вадидо’ мэта’’. Саць’ тарана серм’ манэ’’сарманзь ятна’’.

Нярмодана хубта

Теда’ валакада мань индкана сюреде поӈгэрта ӈамнерёнд ливарпэй сэв манэ’’ӈадм’.

Пуна тикыд лэкувна тарем’ ни’’ сюредеӈгу’’, – пыда ӈоб’’ лахана, – няйналтаӈгудо’! Тарця нумгана мале тыд хадохона нид хаеӈгу’’: суюд тамна ныхыси’’. Тюкохона нохор ӈо’’ ӈокава. Ирканани’ ӈани’ ханавэй’’ лэтмбада ябтот пидирма таня. Нохо’’ яхавар ханяна ваӈготирць таравамда тихинда теневада. Тиканд ӈэда ӈавламбидома. Сыранд ха’’амхана, синёхона енянд тотрев’ ханавэр ӈамгэхэртм’ вуни мание’’. Нохор тикырим’ нив’ ӈате’’: ябтонд ӈамнелада сар’’нюко тэврё ӈамда, су’’ляком’ нерон’ нюхулеӈгу. Тикар серота, пакос иленякои! Тад ӈо’’ тамна пинхадъива! – Нисяв сякни сылы’’, нирцьеда пыянда паха’ нид харомлэяд’’. Тоса юнра: – «Пыдхавар, хасавав нюв, хасуйхартар яр яӈгодарханю’’?»

Подписка на RSS - Толанзёхова’’