Округна хусувэй ӈэсыхына школа’, нюдяко ӈацекы е’’эмня садик’ таня’’. Тарем’ ӈод Хонгурей ӈэсыхына. Таняна илена’’ хибяри’’ нюдяко ӈацекыдо’ маля самляӈг ю’’ самляӈг по’’ ямбан садикан’ ядалэйдо’.
Мат’’ ю’’ самляӈг по’ ямбан ӈэсындо’ школахана ӈацекы’’ тоходана’’. Ты’’ ниць ирий нюртей яля’’ мальӈгана ӈэсыхы’ школахана, садикхана манзарана’’ хибяри’’ ӈарка ялудо’ мэ’’ӈаць.
Хонгурей ӈэсыхы школам’ 1949 по’ вэба ирий’ маттамдэй яӈганя’ толыркана нэдось. Сямянд’ нюртей тохолкодаӈэ’ Антонина Вячеславовна Хозяинова манзарась’ пядась, ю’’ ӈацекым’ тохолабвысь. Пыда ю’’ по’’ ямбан ӈопориӈэ’ манзарась. Тикахад’ маля 1959 похона школан’ манзаравась Вячеслав Александрович Попов товысь. Тикы’ пуд илеванда ямбан ӈэсыхы’ школахана манзарась. Пыда тохолабвы ӈацекыда теда ӈод Хонгурейхана иле. Школа нюртей тохолкода ӈод Антонина Вячеславовна саць пон’ ӈацекы’’ тохолабись, тикахад’ садик’ нерм’ пэртяӈэ’ тарась.
Мат’’ ю’’ самляӈг по’’ ямбан Хонгурей ӈэсыхы’ школахана мат’’ юркад’ вата ӈацекы’’ тоходанаць. Невхы похо’’на ӈацекы’’ тянё ниць’ ӈа’’, класс’’ ӈод нюдя нисьты’’ӈа’’. Хусувэй классхана харто’ тохолкодадось. Школа нерм’ пэртяӈэ’ манзараць И.П.Чупрова, Т.В.Семяшкина, В.Н.Рочева, Ю.А.Хатанзейский. Мал’’ пыдо ӈарка манзаям’ пэрӈаць. Хонгурей ӈэсыхы’ школахана нянэй не’’ тохолкодаӈэ’ манзараць, поӈгнандо’ Юлия Александровна Канюкова, Мария Александровна Талеева.
Тены’’ похо’’на ӈэсыхына ӈацекы’’ саць тянё’’. Тюку по’ школахана мат’’ ӈацекэця’’ тоходана’’. Сиддо’ тохоламбадаха’ О. В. Рочева, пыда маля сидя ю’’ хасую’’ по’’ ямбан тикы ӈэсыхына ӈацекы’’ тохолаби’’. О. Е. Ледкова ӈоб маля юкад’ вата по’’ ямбан тикы школана манзара’’.
Садикхана ӈод ӈокаюв манзарана’’ маля ӈахэт манзара’’, ӈокаювдо’ тикы ӈэсыхына со’’явы, вадювы, тикахад’ манзара’’. Нюртей ӈацекы’’ садикан’ 1960 похона тоць. Теда ӈэсынандо’ танеда садикандо’ мядм’ 1970 похона мидось. Мань’ тенебнан’ тикы садик ервотаӈэ маля пон’ Н. Ф.Попова манзарась. Ӈацекы’’ ӈавраха’ пиребадаӈэ’ пон’ нянэй не Анисья Филипповна Канюкова тарась. Маля пон’ таняна Парасковья Савватеевна Ледкова манзарась. Ӈацекы’’ няюв теда воспитатель’’ манзара’’ – Л. А. Рочева, О. П. Батманова, Н. П. Рочева. Маля пон’ таняна манзара’’: Анастасия Хатанзейская, пыда воспитатель’ нядаӈгода, манзаямда няхар’’ ю’’ сиднтет по’’ ямбан минреда. Тикахад’ Людмила Ледкова тет ю’’ самляӈг по’’ ямбан манзара. Садикхана манзарана’’ манзаидо’ ив’ ер пэръядо’.
Теда Хонгурейхана садик-школа, ӈацекыдо’ тянё, манзаранидо’ ӈод ӈока ни’’ӈа.