Вы здесь

Ӈарка пэвдэй ирий

Ӈарка пэвдэй иры ӈэвана ӈули’’ хухуртана ӈамгэхэрт сыӈго ни су, ӈамгэхэрт мална юӈгу. Та’ пирувна секадёси янта латдан. Выӈгана сэр’ ханебцёкори ет хуримна тирӈа’’, тота’ сесрё мули’ со хэвхананта ӈэдалёда ненэцяӈгана.

Хоё’’ ӈэв’’ ниня мале ӈана’  сырада марюкоӈэ хаяць’. Лабтари тулена ёря сыра’’ тонтамахад’’.

Нянэй ненэця’ яля падаркана Таймыр’ няна илена, манзарана нява Раиса Яптунэ теда’ товы иры нямна тарем’ падна: - Хуна хухуртана парм ни ӈадю. Тецьдя,  ситна’’ мерця ӈоб выӈгана посыбида ну ялэ’ тебта. Ӈопой ханяримна тэваси сарпя паӈгалмы’’ нидрев вэӈгалы варцяда сырако ниня.

 Ӈарка пэвдэй иры ненэй’ ненэця’ яля падаркана понта ер’ ирий ӈэ’’нив. Та’’ ёльцяӈгана хаер я’’ маха тяхана сэйры. Ну’’ ялэ’ тебта яляда ӈыльняри пэрӈада. Выӈгана пэвсюм няна минюй Иры яляри тобена.Тарця нумгана тэхэна   ӈэдалёва хан’ хансадо’ ӈылана сырари ирабты. Невхи ненэцяи’ ва’’алкана ӈарка пэвдэй ирийхана хаер нув хасава ян мядоманзь ядэрӈа. Сидя пэвдэй иры ямбан хаер’’ вуни ӈадиберт. Танянанта пыда ӈэдалёрманта сер’ иры хасава мякана мядонда, нумгы’ толаӈгу, тад тикад лимбя иры еркана ӈани ненэцяи’ сэвха’ нум пахаӈгад тобена ӈадимта. Танянанта пыда тиван харвана лимбя тодрев няви хэврида пили нерде ӈадимда. Тад тикад навэд тюуку пяӈгуда. Тидарихив ӈарка пэвдя иры ямбан яляда минханта сусаӈга, соховахнунта тецьдя, ӈэрм яля вы’ латдан ӈэсьты понта та’’ ёльцяӈгана. Ӈока’’ вахнанта ӈэрм, хад яля миӈа. Тарць ялэ’’ ед’ невхи ненэця’’ тарем манзеты: -  Ӈудам’ тай вэӈгалаб – ӈуда ни ӈадю, хаданта та’’ пирувна сама’’нид.

Хаерад сэвкоко ӈоб’ ни ӈадибер тарць ямбахана. Ӈарка пэвдэй иры ямбан вы’ я’ нимня мерцяри выварӈа. Тарем ӈод хуримна сыраб выӈгана илена’ ӈамгэ харта ӈока. Ет хурид ӈамгэв сенаком ӈэдалёда ненэць намтаӈгу, ханеда’ ядма’ сыра ниня манэ’’тава. Ханя’ хавад хоркы’ латрём лакри намтаӈгу, ханебцё то’ сенаком. Ханяӈэхэна тамна хан ханзад’ ӈылад нохо писяко вэрсабтэӈгу. Пиякоця ӈоб тарем ӈопой яхана мэна вуни’ ӈа, пыда мэдамда пюрць нохо, тёняко ядми тытламба вэхэдарӈа. Ненэцяи’ вадана тебтад няна ӈадиманда яляна нумта хурка ӈэвам, тад тикад миндя иры ямбан ӈамгэ толха ӈэвамта пунумталваӈэ мэта харта ӈока.

Хурина тарем сыраб пэвсюм ня’’амна тецьдя нумгана минюй иры сидя   хывувнат няръяна сюребцяв еӈлюс сяймарха тиркоця’ сэван манэбтебтад няна нумта талм ӈэӈгу. Ӈарка пэвдэй иры ӈэвана иба хад’ ну ялэ’’ тебта ӈэва – тад    ӈадиманта таӈгана сарё’ ялэ’ пэрӈа’’. Хурина ӈарка пэвдэй иры ӈэвана ӈэрмаӈэ нибнанта мер хань – тиканта иры ерьей ёльцянт ялэда’ яба ӈэӈгу. Ӈэдалёда ненэць хан ханзад ӈылна сыранта вули ирнаб ӈэрм ялэ’ товам ӈатеда’. Хурина тарем сыраб тодана’ мядо’ макода сивна минзя’’ яке нув няри тидпой еӈгала моӈгаява – тебтад няна нумта вомам, тець’’хамам пэрӈа.

Хаерако тарць ямбахана ӈарка пэвдэй ирыхана сава хэнё ялякохона я’’маха’ тяхад ялмрида ӈадиберӈа. Ид халякоця’ няӈота салаба’ ӈылы ид’ мара’ ниня лахебты ӈопой яхана юсида’ нумта нарэймам ӈате. Ӈули’’ ӈокаӈэ ӈэвто’ ӈобня’ ӈэсь нярхалы’’. Тарць ямбхана ӈобкарт  тора то’ ни манзадаӈгу, тярлидо’ хаця тасиримна манзара. Ӈарка тецьдя’   нуво пява нерцюнт пыдо’ мале тарем ӈобт мандалаӈга’. Нарэйнта ёльцянт тарем сырамту мадаӈгуду’. Ненэця’ янта латдан едэй пом ӈате’. Тикы иры пуданахана сыредо’ лядпа пыда ӈэрм я’’ няю миӈа.

Сидяӈг’ сертавы Марина Яр