Вы здесь

Ялумд’’

 Р.И.Канюкова – сайнормы похо’’на  ӈацекы’’ ӈэвы нида’’ падвы’’

Ёнар’’ хасуюёнар’’ тет ю’’ нюртей по’ товы’’ сайнорман’ маня’’ округхадана хасую’’ ёнаркад’ вата хибяри’’ хаяць. Нянэй ненэця’’ хусувэй выӈгад’ хаяць. Мякнандо’ недо’, нюкцидо’ хаиць. Мария Андреевна Семяшкина сайнорма по’’ мальӈгана ӈацекысь. Саю’’ похо’’на ханзер’’ илевамдо’ илеванда ямбан тенедась.

Таӈы ядембада яля’ еркана сисьда (пэвдя) наро’ поӈгана хабарта’ яхадей нюкцяда соя. Хабарта’ яхадей ӈардавнанда ӈарка’’я ӈэвы, тарта ябти, сермавнанда тюнзибяраха ӈэвыю Нюкцяхавада тарта нямна сита пыдавы, тэ’’муй, ӈули’’ хорова’ суюраха. Ӈэкцяхабида ӈули’’ ябтакоця, тарця ӈэ ниня нува серта яӈгода’ то’’ола, тадри’ мальва’ то’’олхари’’. Хахабида ӈалекоӈаленд, тэваси’ хараха’’.

«Енава мюд’» яндахат’ товы’’ хибяри’’ ма’’лаӈгу

Таӈы’ мальӈгана культурам’ пэртя’’ ненэциена манзаидо’ нисьтыдо’ хаембю’’. Тарця манзаям’ минрена’’ хибярина ныланавидо’ ӈобнзер’’ сяӈгарт’ нисьтыдо’ мэс’’. Нито’ пумна ныланава’’ ялудо’ мадабасьтыдо’.

 Ненэця’’ сайнорма нямна  кином’ сертавась ятна

Тюку по’ пудана ӈарка сайнорма ваера’’махад’ си’’ив ю’’ пом’ ядтаваць. Си’’ив ю’’ по’’ тяхана ты’’ ниць ирий хасуюдимдей яляхана ханярина илена’’ хибяри’’ сава юнм’ намдаць – вэвко’ сайнорма ваера.

Хохорэй ирад нумда мале селбя няю сюрхал’й. Иб хаерта тамна тюмна нуво’ сёрхана ӈэбта ӈод мале тад нерня танта навэд сусана, хаерта иры пуданахна хой тях пэвсюи няана падэлаӈгу. Хохорэй иры еркана мале янта ний янамбовна тахруваӈэ ханта’, ӈамдэд’, ӈув’ хаӈгу ним, тад нерня посвэдрев таринту яӈгумта’. Понта тэнкана ӈани саре яля’ ӈока ӈэсьты. Ирынта няби вэкна пи’’ тахна я’’ ябта хаморӈа, пидя тад нерня навэд тецьхамта.

Тюку яля’ пилю’’ ирий маля маттамдэй’ толырта. Тарця ириян’ тэвась округна хибяри’’ ты’ ялямдо’ мэцьты’’. Ты’ – ненэця ил’. Ты’ нянэй ненэцям’ ӈавламбида, ембпида, яндамна’’ ядэлада. Тэси’ нянэй ненэць’ илда яӈгуд’ нив.

Ныланавам’ ехэрась нина’’ манзара’’

Та’ ёльцянд’ тэвась округна хибяри’’ ӈокаювдо’ ныланасьты’’. Ныланава’’ мальӈгана хибярина ханяхова ӈэдаласьтыд’. Ӈацекына’’ ныланава’’ ӈод хусувэй по’ таславы’’ ӈэсьты’’.

Ханяӈы’’ лаханако’’ ямб ӈэсьты. «Писяко’ вомде’’ма» лаханаком’ ӈахакуд’ газетахана падбива’’. Толанзёван’ харванар’ тенева. Тюку яля’ лаханако’ пудана пелямда толада’’.

Писякор хоре’’энда хабидяр’ ни’ танэй’’, тикахад тёры’’ӈа: – Я’ ӈарка’’ тода’’, мэдамда хададм’ ханесэва’’ яхада’’. Нерде ху’’ларка’’, харуэс’’ то’’. Хоре’’э’ сэв’’ тук’’ лабцейд’’. Писякор ма: – Пыдахавар яханабцар вэва, ӈани’ ӈармэрка нид тохарӈая’’.

 М.А.Семяшкина’ хаса саю’ по’’  тенейдась

Сайнорма’ по’’ мальӈгана ӈацекы’’ ӈэвы’’ хибяри’’ округна хусувэй ӈэсыхына’’ иле’’. Ханяӈы’’ хибяри’’ маля яӈгумы’’. Тарця хибярина хойхана вадювы’’, саю’’ по’’ мальӈгана ныхыто’ пирувна мякана нядаӈгодаӈэ’ тараць. Мария Андреевна Семяшкина теда маля яӈгумы не. Саляхана илесь, сайнорма похо’’на илевамда тарем’ ваде’’ӈадась.

Тыбэртина’’ хусувэй выӈгана мюсерӈа’’

Округханана тыбэртя’’ ненэциена нянэювна мюсертина’’, невхы по’’ тотрев’ иламдо’ минрена’’ хибярина тамна Ӈарка яхана, Канинхана иле’’, таняна варёмдо’ мэць манзара’’. Нюдо’ хэвханандо вадамби’’, харто’ вадамдо’ мэ’’ӈа’’, паӈгудо’ ханяд’ мимам’ тенева’’.

Таймыр я’ няна, Дудинка маркана нянэй ненэця’’ иле’’. Пыдо’ вададо’ нядана’’ хаци’’ яӈга. Тарем’ ӈод нина’’ манэць лаханакурпана’’ нина’’ хамадабина’’. Маля ӈахакуд’ хэвхы округхана Раиса Пехедомовна Яптунэ иле. 

Хабыча Яуӈгад’ хасава нюнда няюв’

Я’ мал няна ӈока’’ манзаидо’ теневана’’ ненэця’’ иле’’, харвась’ харто’ манзаяханато’ манзара’’. Пыдадо’ нерня’ пэртя’’ хибяридо’ хэвхы’ округханана ханярина иле’’.

Тюку яля’ Нейко Янгасова книгахад’ мэвы лаханако «Писяко’ вомде’’ма» тамна ӈопой пелямда толара’’. Лаханако’ пуданада тамна ни’’ӈа’’. Ӈани’’ пелямда нерняна таневнда яляхана намдгура’’.

Любовь Ивановна нямбара несь

Ил’ тарця, ӈопой хибярир’ сояӈгу, нябиюм’ яӈгумда. Матрена Ивановна Талеева няна’’ нядаӈгода нява. Пыда ӈарка семьяхана вадысь, нита’’ поӈгана сямянд’ ӈаркадо’. Ваеравы ирийхана Любам’ нюбета не няда яӈгумысь. Не нянда нямна падвым’ тэврась.

Мюсерць ямда теневанась

Пилю’’ ириян’ тэвась округханана иленаӈэ’ ты ялям’ мэтава’’. Тарця ялява яханана маля сиднтет юкад’ вата по’’ ямбан таня’’. Хойхана мюсерта’’ ненэциена’’ ӈарка яляӈэ’ таславы’’.

Индигахана илеванда ямбан тэхэ’’на’’ манзаравы ненэць’ Пётр Николаевич Апицын иле, ты яля’ пыда яляда. Неняӈг ирийхана Пётр Николаевич сиднтет ю’’ помда ядтась. Пыда нямнанда вадам’ маня’’ редакцияхана Татьяна Юрьевна Давыдова Индига ӈэсыхы’ Совет ветаранов нерм’ пэртя тэврась.

Страницы