Вы здесь

Нярмодана хубта

Пэвсюмдёда хэ’’нёкоця, иба. Пуна, хаерат сэйва’ нерцюна ӈоблад’ мандэл’’мана ябтуд вэнэлыд’’, ханяӈэхэва хубта хасрёхот хохорэт мун’’ хубна то’’, янда латава хабэвкут махатортараха вабцха’’на панна, сёто’ ӈардан’ мална лэ’’мород, сякцид си’’лада’’. Мерри’ неры ӈасьнало’’мандо’ тотрев’ мунод лакри’ хэлкада’’, выл немахата левналй’’, ензарюйраха тидамд мале тыт ӈэ’’ ла’’нари ӈэтпадарахада, ханяна таняна хадонд тавна су’’лякот, яхадет ниня ӈарка туро ӈод’’ нэрабарӈа.

Пир янавна нись паромбю’’ нензабтыва, сади’’мана лабцабтё пибин са’’небтеван хавна ӈамгэхэрт хад’ ӈэда сер’’ ниняраха хадкэ’’.

Хув’ ӈэхэ’’нани мале япысь, са’’нюй тецьдар ӈэтанарахась, тиканд е’’эмня нисяхан мань ӈамгэхэртм’ вунидм’ вадес’’, харвабта, пыдхавада тиканд маман хавна ӈо’’ маниевэкэда. Ханаан хэвувна сюрберман тахарув’ мань сантырць мэйрыдм’, нянан сава ӈэвам’, маймбавав манэ’’лабтабидм’, тиканд хавна мерривна тусавэй, лимбякаця пивасавэй мят’ ӈэдалавахани’ нидам’ ен’’. Валакада ямб пинд ямбан’ ӈобкарт едэй су’’ляконд нива ӈадимарим’ ихинан сяӈадм’.

«Ӈэя, – ибедорӈадм’, – едэй су’’ляконд яӈгова сер’’ вуни ӈа’’, тиканд таӈэ мань ненэся тэхэ’’на едм’. Су’’лякуд ӈани’ хусувэй яля’ ӈадиберта’’, харвабта, нинякы’’ ӈа’’? -Тахаби хари’’ пыдув хаселабтабидм’: – Нуво’’ пан’ няд мань няюн ӈэда сянакуць няватавндамд нюдякоця тэмд хари’’ сэвхана тамна манэтав…»

– Ӈамгэда, Василей? Пихивамда мани’ маданархами’? – нерна някуй лахаця’ ни’ ӈамда нисяв ма. – Пимда мани’’, мама’ пир, сававна мадами’. Ханзер’’ тамна ӈэсь пиртаса? Тарця ӈо ӈэӈгусь: тет сэвхана сыр нисяним’. Тёнад, лимбид тыни’ нидонзь яебтамбю’’. Сямянхава’’ тыт наӈадя ӈэва нив тара’’. – Пыда лахацянда нина нитадэй’’, ӈэвамда лэтбаранда ни’ ха’’авра. – Валакада едэй су’’ляконд нива ӈадимари сяялы! Нёхоян туселадю’’. – Ямда сюртё саӈо’ малаць, пыда тяха’ нядада: – Ӈэбта ӈод’’ тикар, харвабта, саванда ня ӈэдакы? А? – Ӈани’ сюртё васадэй’’, – Нумда ни хабекабтю’’: тиделта, ярумарин’ харванарха. – Индадм’ тюнейбте. – Мерцяр ӈо’’ сидёдана. Сава ня’ ни ӈа’’. Вэй, тикар сава ня’ ни ӈа.

Ламдикэця, туселпэй нум’, письндарха лаӈг сядо’’ нимна ӈули’’ парцьне ӈадьда хубта яха’’ сырпа’’ни ӈод’’, ӈамгэхэрт хурекабтдам’ мань нинярахадм’ мание’’ – нумл нумлаха, яр ярха. Валакада теда’ мал’ яхаданд, мал’ нумданд япдар мань сёнзяни’ мю’ нацда тандер’’ӈэ нимнеренараха. Ханьтана ӈэни юдаван харва мань ханни’ хэвхы лахацие’’ нимна сантырӈадм’. Хадовна ядванда сер’ нисяв ханяӈэхэ’’на хо’’лерцеты’’, ӈамгэхэвам’ ӈудахана хорпасьты, нибтя яханд сяд’ нид пондан’ сядылтасьты, яханд сэро’’ вархы мырыйха’’ хад’ сырӈава, пуна пыда хэвханан то, пандо’’омнанда ӈудида пикадта пыда ма: – Вэва, хасавав нюв. Ӈули’’ саць вэва! Сыра мале, сыр’’, ха’’молы’’.

Теда’ валакада мань индкана сюреде поӈгэрта ӈамнерёнд ливарпэй сэв манэ’’ӈадм’.

– Пуна тикыд лэкувна тарем’ ни’’ сюредеӈгу’’, – пыда ӈоб’’ лахана, – няйналтаӈгудо’! Тарця нумгана мале тыд хадохона нид хаеӈгу’’: суюд тамна ныхыси’’. Тюкохона нохор ӈо’’ ӈокава. Ирканани’ ӈани’ ханавэй’’ лэтмбада ябтот пидирма таня. Нохо’’ яхавар ханяна ваӈготирць таравамда тихинда теневада. Тиканд ӈэда ӈавламбидома. Сыранд ха’’амхана, синёхона енянд тотрев’ ханавэр ӈамгэхэртм’ вуни мание’’. Нохор тикырим’ нив’ ӈате’’: ябтонд ӈамнелада сар’’нюко тэврё ӈамда, су’’ляком’ нерон’ нюхулеӈгу. Тикар серота, пакос иленякои! Тад ӈо’’ тамна пинхадъива! – Нисяв сякни сылы’’, нирцьеда пыянда паха’ нид харомлэяд’’. Тоса юнра: – «Пыдхавар, хасавав нюв, хасуйхартар яр яӈгодарханю’’?»

– Ни, – мань мадм’. – Мальцяв хасуй… валакада ти… ӈэн ханьта’’: пибин, либтин мал’ са’’не’’.

Толанзёхова’’

Нярмодана хубта

Пэвсюмдёда хэ’’нёкоця, иба. Пуна, хаерат сэйва’ нерцюна ӈоблад’ мандэл’’мана ябтуд вэнэлыд’’, ханяӈэхэва хубта хасрёхот хохорэт мун’’ хубна то’’, янда латава хабэвкут махатортараха вабцха’’на панна, сёто’ ӈардан’ мална лэ’’мород, сякцид си’’лада’’. Мерри’ неры ӈасьнало’’мандо’ тотрев’ мунод лакри’ хэлкада’’, выл немахата левналй’’, ензарюйраха тидамд мале тыт ӈэ’’ ла’’нари ӈэтпадарахада, ханяна таняна хадонд тавна су’’лякот, яхадет ниня ӈарка туро ӈод’’ нэрабарӈа.

Пир янавна нись паромбю’’ нензабтыва, сади’’мана лабцабтё пибин са’’небтеван хавна ӈамгэхэрт хад’ ӈэда сер’’ ниняраха хадкэ’’.

Хув’ ӈэхэ’’нани мале япысь, са’’нюй тецьдар ӈэтанарахась, тиканд е’’эмня нисяхан мань ӈамгэхэртм’ вунидм’ вадес’’, харвабта, пыдхавада тиканд маман хавна ӈо’’ маниевэкэда. Ханаан хэвувна сюрберман тахарув’ мань сантырць мэйрыдм’, нянан сава ӈэвам’, маймбавав манэ’’лабтабидм’, тиканд хавна мерривна тусавэй, лимбякаця пивасавэй мят’ ӈэдалавахани’ нидам’ ен’’. Валакада ямб пинд ямбан’ ӈобкарт едэй су’’ляконд нива ӈадимарим’ ихинан сяӈадм’.

«Ӈэя, – ибедорӈадм’, – едэй су’’ляконд яӈгова сер’’ вуни ӈа’’, тиканд таӈэ мань ненэся тэхэ’’на едм’. Су’’лякуд ӈани’ хусувэй яля’ ӈадиберта’’, харвабта, нинякы’’ ӈа’’? -Тахаби хари’’ пыдув хаселабтабидм’: – Нуво’’ пан’ няд мань няюн ӈэда сянакуць няватавндамд нюдякоця тэмд хари’’ сэвхана тамна манэтав…»

– Ӈамгэда, Василей? Пихивамда мани’ маданархами’? – нерна някуй лахаця’ ни’ ӈамда нисяв ма. – Пимда мани’’, мама’ пир, сававна мадами’. Ханзер’’ тамна ӈэсь пиртаса? Тарця ӈо ӈэӈгусь: тет сэвхана сыр нисяним’. Тёнад, лимбид тыни’ нидонзь яебтамбю’’. Сямянхава’’ тыт наӈадя ӈэва нив тара’’. – Пыда лахацянда нина нитадэй’’, ӈэвамда лэтбаранда ни’ ха’’авра. – Валакада едэй су’’ляконд нива ӈадимари сяялы! Нёхоян туселадю’’. – Ямда сюртё саӈо’ малаць, пыда тяха’ нядада: – Ӈэбта ӈод’’ тикар, харвабта, саванда ня ӈэдакы? А? – Ӈани’ сюртё васадэй’’, – Нумда ни хабекабтю’’: тиделта, ярумарин’ харванарха. – Индадм’ тюнейбте. – Мерцяр ӈо’’ сидёдана. Сава ня’ ни ӈа’’. Вэй, тикар сава ня’ ни ӈа.

Ламдикэця, туселпэй нум’, письндарха лаӈг сядо’’ нимна ӈули’’ парцьне ӈадьда хубта яха’’ сырпа’’ни ӈод’’, ӈамгэхэрт хурекабтдам’ мань нинярахадм’ мание’’ – нумл нумлаха, яр ярха. Валакада теда’ мал’ яхаданд, мал’ нумданд япдар мань сёнзяни’ мю’ нацда тандер’’ӈэ нимнеренараха. Ханьтана ӈэни юдаван харва мань ханни’ хэвхы лахацие’’ нимна сантырӈадм’. Хадовна ядванда сер’ нисяв ханяӈэхэ’’на хо’’лерцеты’’, ӈамгэхэвам’ ӈудахана хорпасьты, нибтя яханд сяд’ нид пондан’ сядылтасьты, яханд сэро’’ вархы мырыйха’’ хад’ сырӈава, пуна пыда хэвханан то, пандо’’омнанда ӈудида пикадта пыда ма: – Вэва, хасавав нюв. Ӈули’’ саць вэва! Сыра мале, сыр’’, ха’’молы’’.

Теда’ валакада мань индкана сюреде поӈгэрта ӈамнерёнд ливарпэй сэв манэ’’ӈадм’.

– Пуна тикыд лэкувна тарем’ ни’’ сюредеӈгу’’, – пыда ӈоб’’ лахана, – няйналтаӈгудо’! Тарця нумгана мале тыд хадохона нид хаеӈгу’’: суюд тамна ныхыси’’. Тюкохона нохор ӈо’’ ӈокава. Ирканани’ ӈани’ ханавэй’’ лэтмбада ябтот пидирма таня. Нохо’’ яхавар ханяна ваӈготирць таравамда тихинда теневада. Тиканд ӈэда ӈавламбидома. Сыранд ха’’амхана, синёхона енянд тотрев’ ханавэр ӈамгэхэртм’ вуни мание’’. Нохор тикырим’ нив’ ӈате’’: ябтонд ӈамнелада сар’’нюко тэврё ӈамда, су’’ляком’ нерон’ нюхулеӈгу. Тикар серота, пакос иленякои! Тад ӈо’’ тамна пинхадъива! – Нисяв сякни сылы’’, нирцьеда пыянда паха’ нид харомлэяд’’. Тоса юнра: – «Пыдхавар, хасавав нюв, хасуйхартар яр яӈгодарханю’’?»

– Ни, – мань мадм’. – Мальцяв хасуй… валакада ти… ӈэн ханьта’’: пибин, либтин мал’ са’’не’’.