Вы здесь

Ялумд’’

Тарця повестьм’ ӈарка паднана нява ӈока по’’ тяхана падась. Хусувэй падвэда илӈгад’ хобэй сераць. «Нярмодана хубта» падвэмда тюку по’ тамна толабаӈгура. Тюку яля’ тамна ӈопой’ пелямда толада.

Сян’ яля’’ ваерась я’ сяр ниня’’ илена’’ хибяри’’ едэй пом’ ядабтаӈгу’’. Тюку’ мэвахана сидя ёнар’’ тет’ яӈганя по’ тута. Хусувэй хибяри хэбидя яляхана няхато’ сейхад’ миндя’’ вади’’ мэцьты’’. Тюку яля’ тарця вади’’ маня’’ округна хибярихи’ хэвхы округханана илена’’ нина’’ хэтби’’.

Федор Константинович Яунгад Саля’хардахана иле, маля ӈока по’’ ямбан «Няръяна ӈэрм» нюбета газета’ редакторӈэ’ тара.

Сидя ёнар’’ няхарамдэй’ яӈганя пова’ маня’’ округханана «Мяд’ тер’’» поӈэ’ миӈась. По’ ямбан мяд’ тер’’ ненэцие’’ нямна хуркари’’ сер’’ таняць, сава вада’’ саць; тикахад’ округна ерв’’ ӈока нюсавэй семьи’’ есяхана, мяду’ нямна нядамбидо’.

Маркана, округна ӈэсыхына ӈод’ мяд’ тер’’ нямна хамандавы сава сер’’ таняць. Тарем’ӈод Хонгурейхана. Мэта ирийна сидя ю’’ нябимдей яляхана Хонгурей’ ӈэсыхы культура’ хардахана ӈока хибяри’’ ма’’лэйдаць. Тикы ӈэсыхына илена’’ хибяри’’ ӈокаювдо’ «Няръяна ты» колхозхана сяӈгова манзараць, ханяӈыдо’ хойхана мюсерць’ ты’’ пэрӈаць, не’’ мядм’ манзаям’ пэртяӈэ’ тараць. Тэхэна манзаравы’’ ненэця’’ теда нюдо’, нюто’ ню’’ маля тэхэна’’ мэнаӈэ’ тара’’. Тюку’ мэвахана тэхэт’ перена мяд’ тер’’ ненэцие’’ ма’’лаць.

Надежда Сергеевна Салиндер паднана не. Хойхана соявы, хойхана вадювы, теда ӈод’ ӈарка хибяриӈэ’ хэсь илевамда ӈани’ нянэй мякана мэ’’ӈада. Нянэй мята’ Тазовский район’ иба’ яхана пэдара’’ поӈгана нусьты. Варёмда мэць Надежда Сергеевна таняна иле, падна, сэдора.

Салиндер: Ненэцие’’ округханана иленя’’ ненэцяӈга’ сейхад’ ӈэда’’ вади’’ мэ’’ман’ харвадм’: нянэй ненэць’ пили илея выӈгы яхананда, тыда лэтрамбая. Тыда’ танеӈгу’’ ӈань нянэй ненэць пили’’ илеӈгу. Нянэй ненэця’’ нини’’, Няръяна мар’ нини’’ сенз’ ӈэя’’, невхы ил’ идо’ нёдо’ юрбю’’, вадамдо’ нёя’’ юрбю’’, паныдо’, мальцидо’ пили’’ мэ’’ӈая, тыдо’ лэтрамбая’’.Мято’ тер’’ сенз’ ӈэя!

Тарем’ Алексей Салиндер тасламбида. Тикы хасавако’ Ямалкана соявы, теда Санкт-Петербург маркана тоходана. Харта вадамда сававна теневана, вадамда тю’’у минрена.

Интернет’ мэць ненэцие’’ вадавна нита’’ поӈгана лаханасьты’’. Хаювы ирийхана пыда Няръяна март’ турӈась.

Маня’’ сава нина’’! Сян яля’’ ваерась тамна ӈопой пом’ мадаӈгува’’. Сидя ёнар’’ няхарамдэй яӈганя по’ луца’’ вадавна манзь – историяӈэ’ ханта. По’ – сидя’ яӈганя ирий’’, няхар’’ юр’’ мат’’ю’’ самляӈг яля’’. Таӈок яля’’ ямбан яханана хуркари’’ сейхана сомбой сер’’ таняць, вэвко’’ юн’’ ӈод няна’’ тэворӈаць. Тарем’ ӈэӈгу’’ нив’. Илева’ сер’ хуркари’’ сер’’ танесеты’’.

Сидя ёнар’’ няхарамдэй яӈганя пова мер’’ ваерана то’’олха’’. Хусувэй по’ пудана ириян’ тэвась, пудана’’ ялуда’’ мэць ибедорцетыва’’: хаёвнда по’ хурка ӈэса, ӈамгэ савада танеса, хурка тоенана сер’’ танявыць. Хурка серт’ сеюна маймбиць, хурка серкад’ сеюна яртархаць.

Маньзьван хадан Пронтинда ня’ мэта вадахат ӈамгэхэртм’ нидм’ хамада’’. Нямюхунан мале юр’ мян’ юнра мэ’’эмда’’ вадин сюраць, валакада лахананаха’’ хэвняд лабцеӈгаванд вэва ӈэвам’ тенева, пыдув таб’’ламбивась. Хадан саць ӈока ӈамгэм’ теневава нихивад ӈули’’ пысамбидамзь.

Округханана Лукерья Александровна Валей нювм’ ӈокаюв хибярина намдурӈадось, ханяӈына сэвхана манэць’ сававна теневадо’. Лукерья Александровна паднана не, тикы’ хавна сертамбадада ӈока ӈэсьты. Пудана’’ юкад’ вата по’’ ямбан этнокультурный центрхана манзара.

Хусувэй по’ хэвхы округхана ӈацекы’’ ма’’люрцеты’’, хуний краеведение’ няби нянэй вада’ нямна хамандавы олимпиадам’ мэцьты’’. Ӈацекы понгнандо’ хусувэй предметмана ныхыдо’ хорпасеты’’. Хибядо’ сямянд’ мэбетамдо’ тэрабасьты’’.

Тюку по’ ӈод ӈацекы’’ олимпиадам’ мэ’’мась Саля’хардахана ма’’люрӈаць. Хэвхы округна еркы’ март ӈацекы’’ Я’мал хусувэй районхад’ товыць, тикахад’ хусувэй маркад’, маня’’ округна ӈацекы’’ӈод тарця олимпиадан’ маля няхарамдэй’ ядэрӈаць. Округва тарця сер’ е’’эмня есям’ хобсеты’’.

Няръяна маркана илена’’ хибярина ӈокаювдо’ ӈопой яхана’ хасенам’ ехэра’’. Ханяӈына сё’’ мэ’’манзь’ ма’’люрцеты’’, ханяӈына хуркахова спортивной секцияха’ тэворцеты’’, хибяхова ӈани’ хуркари’’ кружокха’, клубха’ ядэрцеты’’. Хусувэй хибяри ивнянда ӈэда мэбебцомда мэцьты.

«Печорянкам’» нюбета конкурс’ яханана самлязимдеймэвна ваерась. Тюку’ мэвахана Межрегиональный конкурсӈэ’ ха’’мыць. Маня’’ округна’ хавна мядондина’’ Архангельской, Мурманской областьхад’, Ижевскхад’ таняць.

Таняхад’ товы’’ не’’ ӈацекы’’ мэбе’’мамдо’ яханана илена’’ нито’ поӈгана манэ’’лабтамбидонзь. 

Носиндалава ирийхад’ по’ пудана яля’’ ӈэсонд’ хойхана илена’’, манзарана’’ нина’’ ӈули’’ тэтнасьты’’. Тамальӈгана ханярина ненэця’’забой’ манзаяхато’ лапцесетыд’.

Хусувэй тыдо’ пэртя’’ ненэця’’ забоян’ тэвравнда’’ тыдо’ яӈгревы’’ ӈэсьты’’. Ты’’ хабарпава’’ манзаяха’ лапцева е’’эмня сава нум’ ӈатесеты’’. Тецьда яля’’ тось минханда’’ манзаидо’ пясьтыдо’.

Маня’’ округханана пудана’’ сян’ по’’ ямбан ненэцие’’ паднава сер’ нямна таславы’’ ялуна хусувэй по’ танесеты’’. Тюку по’ юдимдей тарця ма’’лёва миӈа. Ненэцие’’ паднава сер’ ялуна ирий’ ямбан миӈаць.

Тарця серу’’ ӈобняюв’ ӈарка пэвдэй ирийна няхарамдэй яӈганя’ толыркана таслаӈгуна’’. Тикы яляхана конференциява ваераӈгу.

Маня’’ яханана хусувэй по’ ненэцие’’ паднава сер’ нямна ялуна’’ танесеты’’. Тарця ялу’’ ӈэрм’ тенз’ ненэцие’’ серу’ тасламбада управлениена манзарана’’ хамадабсетыдо’.

Тюку по’ ненэця’’ паднава нямна вадина, серуна наӈгадя ирий ямбан ханярина миӈаць.

Округна школахана тоходанна’’ ӈацекына урокадо’ мэ’’ӈаць, хуркари мероприятиидо’ таняць. Тикахад’ маркана илена’’ хибярина манэ’’мэдо’ тянё ни’’ӈа’’.

Сидя ю’’ тет по’’ тяхана ӈэрм’ яхана ханярина ассоциация’’ ӈадимяць, хуний хусувэй яхана ненэциедо’ нядамбава е’’эмня ӈадимдевыць. Таӈок’ пир’ по’’ ямбан Москва’ маркана ӈарка ассоциациява манзаямда минреда.

Страницы