Вы здесь

Ялумд’’

Сиднтет ю’’ по’’ тяхана Нюдя яхана мюсерта ты’’пэртя’ ненэця Никола Паханзеда мякана хасава ӈацекы соявысь. Тикы хасавакор’ вадёванда’ сер ӈокавна тоходанась, падарм’ сававна теневанаӈэ’ хэвысь. Хуркари’’ манзаям’ пэрць теневавысь. Мэбета’ паднанаӈэ’ теневава’’. Тикы паднана Василий Николаевич Ледков.

Ваеравы си’’ивхана таневы газетаханана Матрёна Ивановна Талеева школахана, интернатхана иле’’мида ваде’’ӈась. Нюртей’ пелямда маля толараць. Тюку яля’ вадита’ пуданам’ намдада’’.

Ӈопой мэва сидя не’ ӈацекэва’’сата мерцяхана пу’’лэйханзь. Ӈэсындер’ хибяри’’ мал’’ пюрманзь тоць, яӈгумы’ хибяри сюрплава’ ян’ (кладбище) крест’ понд’ не’ ӈацекэхэ’ таркавэхэнзь, таняд’ хибяри’’ хойдось. Мертёвна интернатан’ не’ ӈацекэхэ’ хибяри’’танахаюдонзь, Алевтина Ивановна’ ӈэсына’’ медсестра не’ ӈацекэхэ’ ма’’нэманзь тось, ядембада ӈаволавахана воспитательма’’ сяйлабтабидась, саць нивэхэ’ ханив’’, юӈаха’. Маня’’ саць сейна’’ хаяць, ханяӈы ӈацекы’’ ярӈаць. Тохолкодина’’, воспитательна’’ тикы’ пуд саць вэва нумгана ӈэсындер’’нядаӈговась ханзетыдо’.

Носиндалава ирийна сидя ю’’ си’’ивумдей яляхад’ сидя ю’’ хасуюдимдей’ толыр’’ ӈэсонд’ хэвхы округна еркы маркана Саля’хардахана финно-угорский тензхад’ перена’’ ненэця’’ паднана’’ ма’’лёй манзарась.

Хаювы ирийна пудана’’ яля’’ ямбан хэвхы округна еркы маркана, Саля’хардахана финно-угорский тенз’ мэта’’ паднана’’ ненэця’’ ма’’люрӈаць. Няхар’’яля’’ ямбан ӈока тарана серу’’ таслаць. Нянэювна ӈацекы’’ литература’ нямна вадидо’ мэ’’ӈаць.

Я’малкад тарця ма’’лёвахана няхар’’ ю’’ сидндет паднанадо’ манзараць. Тасу’ яхад’ Надежда Сергеевна Салиндер товысь. Тикы не илеванда ямбан паднава серм’ минреда, падвы’’ манзаида маля ӈока. Надежда Сергеевна Салиндер няюв лаханамась.

Ӈока по’’ ваера’’, яв’вархана ӈэда мэнена ӈэсыва’’юрувнда ни ӈа. Ӈэсыва’’ нянана’’ ӈаркараха ӈэсьты, пя’хардако’’няхатату нись ӈахана ирт’ нуць. Хусувэй хардахана иленя’ хибярим’- семьям’ теневынаць.

Сава теневанина’’

Маля ӈока по’’ ямбан Юлия Александровна Ледкова Няръяна маркы’ санаторной школа- интернатхана манзара, пыда тохолкода. Няхар юкад’ вата по’’ тяхана институтм’ ёльце’’махаданда ӈацекы’’ тохоламби. Нули’’ нерде харта со’’ямы яхананда, Холговхана илена’’ ӈацекы’’ тохоламбись.

Нюртей тохоламбавы’’ ӈацекыда маля ӈарка хибяри’’. Теда пыда санаторной школа – интернатхана ненэцие’ вадам’ пэртя тохолкода. Таняна манзараванди’ нямна газетахана падарм’ падась.

Сян’’ яля’’ ямбан маня’’ округна делегация’ Вьетнам’ Бариа-Вунгтау провинцияхана мэць. Тюку’ мэвахана тикы ян’ округна губернатор Игорь Федоров’ няюв’ творческой коллектив’’, мел’’ хибяри’’ ӈэдалёрӈаць.

Сайнорма’ мальӈгана маня’’ яхадана оленно-транспортный батальон’’ хаяць. Хойхана мюсермы’’ ненэця’’, тэсавэй, вэнекосавэй, ханудо’ ханась’ яхадандо’ ӈэдалэйдаць. Сайнорма’ по’’ ямбан ямдо’ хэвняхад’ товы’’ вэвко хибярихит’ лэтбидось.

Носиндалава ирийхана тэхэ’’на’’ мэна’’ ненэциена ӈадя’ тэтнасьты’’. Тамальӈгана маля ханярина забой’ манзаяхато’ хамадёсьты’’. Хусувэй тыдо’ пэртя’’ ненэця’’ забоян’ тэвравнда’’ тыдо’ яӈгревы’’ ӈэсьты’’.

Ты’’ хабарпава’’ манзаяха’ лапцева е’’эмня сава нум’ тарасеты. Тецьда яля’’ тось минханда’’ манзаяхато’ лапцесетыд’. Тюку по’ забой’ сававна мима’’ е’’эмня нумда ӈани’ ни’’ серос’’, тецьда яля’’ яхана тэвась’ я’’амыд.

Тюку ирийна пудана’’ яля’’ мальӈгана Саля’ хардахана финно-угорский тенз’ мэта паднана’’ ненэця’’ ма’’лаӈгуд’. Сян яля’’ ямбан хэвхы’ округхана Конресс финно-угорский писателей манзараӈгу. Тюку’ мэвахана ма’’лёвахана паднана’’ ненэця’’ ӈацекы’’ литература’ нямна вадидо’ мэта’’. Саць’ тарана серм’ манэ’’сарманзь ятна’’.

Сямянд’ мэбета, сямянд’ паской, паӈгуда’ теневана пирибцяком’ тэрабаӈгува’’. Няръяна маркана тамна ӈопой «Печорянкам’» нюбета фольклорный конкурс’ ваераӈгу. Тарця серт’ хамякова’’ маля миӈа’’.

Тюку по’ носиндалава ирийна сидя ю’’ сидндетимдей яляхана хэвхы округна еркы маркана Саля’хардахана яндат’ товы’’ паднана’’ ненэцие’’ ядтабгу’’. Тикы маркана Конгресс финно-угорских писателей ваераӈгу. Тюку по’ ма’’лавы’’ паднана’’ финно-угорский тенз’ мэта ненэцие’’ ӈацекы’’ е’’эмня паднава серудо’ таслаӈгу’’. Маня’’ яханана ӈацекына е’’эмня яӈга паднанина’’ яӈгу’’, тарем’ ӈод ӈацекы’’ е’’эмня таславы литература’ ӈадимберӈа.

Носиндалава ирийна сидя юдимдей’ толыр яханана тарця яляӈэ’ таславы – День памяти оленно-транспортных эшелонов. Тарця яляхана тюку по’ нюртеймэвна маркана танеда памятник’ хэван’ ма’’лаӈгуна’’, ӈамдэд’ тэвраӈгува’’, сайнормахана яӈгумы’’ ненэциена’ ед ӈэвна’’ хавраӈгува’’. По’ тяхана Няръяна маркана оленно-транспортный эшелон’ ед памятник’ масьтець, тарця памятник’ сайнормахана нядаӈговы хибяри’’, ты’’, вэнеко’ ед масьтевысь.

Мани’ Сандран ня’ нара сыритана хамзь сяд’ ня’ еӈгахалъяни’. Нись ӈаха’’на тикы сят нид ханакохона едейкунинзь, тедахава’ яханд тасий сэрта вар мале и’’ӈэ хаторӈа, ханяна-таняна хо’’ленанадарев’ манебэд пармоды’’.

Яха’ ся’ вар’ ни’ тэвхава тасина мани’ тэси’’ нуна мальсей ханм’ сэвтени’. Пуна хибярим’ ӈод’’ манэ’’ӈани’. Паркасяда ӈудаха’’на хадесумба тикар нара сыравна сяд’ ни’ тантана тарнэрӈа.

– Тикыва’’ ӈани’ хибя? – вадин нямюхудан харто’ нянзаданараха’’.

Матрена Ивановна Талеева тохолкода, ӈока по’’ ямбан Няръяна маркана ненэцие школа-интернатхана манзара. Пыда округна ӈэсыхыт’ товы’’ ӈацекы’’ ненэця’’ вадан’ тохоламбида’’. Манзаямда мэнена, теневана хибяри. Тикы’ хавна Матрёна Ивановна тамна паднана не.

Падвы стихда маля тянё ни’’ӈа’’, падвыда книган’ ма’’лавы’’. Пыда ненэцие’’ вадавна падна. Валакада маня’’ тамна ӈопой падвы манзаямда манэ’’ тава’’, тикы пьеса’. «Таты» таремъюв’ нюмдевы. Пьеса ю’’ пеляда, нюртей пелямда тюку яля толара’’.

Страницы