Вы здесь

Ялумд’’

Надежда Сергеевна Салиндер паднана не. Хойхана соявы, хойхана вадювы, теда ӈод’ ӈарка хибяриӈэ’ хэсь илевамда ӈани’ нянэй мякана мэ’’ӈада. Нянэй мята’ Тазовский район’ иба’ яхана пэдара’’ поӈгана нусьты. Варёмда мэць Надежда Сергеевна таняна иле, падна, сэдора.

Салиндер: Ненэцие’’ округханана иленя’’ ненэцяӈга’ сейхад’ ӈэда’’ вади’’ мэ’’ман’ харвадм’: нянэй ненэць’ пили илея выӈгы яхананда, тыда лэтрамбая. Тыда’ танеӈгу’’ ӈань нянэй ненэць пили’’ илеӈгу. Нянэй ненэця’’ нини’’, Няръяна мар’ нини’’ сенз’ ӈэя’’, невхы ил’ идо’ нёдо’ юрбю’’, вадамдо’ нёя’’ юрбю’’, паныдо’, мальцидо’ пили’’ мэ’’ӈая, тыдо’ лэтрамбая’’.Мято’ тер’’ сенз’ ӈэя!

Тарем’ Алексей Салиндер тасламбида. Тикы хасавако’ Ямалкана соявы, теда Санкт-Петербург маркана тоходана. Харта вадамда сававна теневана, вадамда тю’’у минрена.

Интернет’ мэць ненэцие’’ вадавна нита’’ поӈгана лаханасьты’’. Хаювы ирийхана пыда Няръяна март’ турӈась.

Маня’’ сава нина’’! Сян яля’’ ваерась тамна ӈопой пом’ мадаӈгува’’. Сидя ёнар’’ няхарамдэй яӈганя по’ луца’’ вадавна манзь – историяӈэ’ ханта. По’ – сидя’ яӈганя ирий’’, няхар’’ юр’’ мат’’ю’’ самляӈг яля’’. Таӈок яля’’ ямбан яханана хуркари’’ сейхана сомбой сер’’ таняць, вэвко’’ юн’’ ӈод няна’’ тэворӈаць. Тарем’ ӈэӈгу’’ нив’. Илева’ сер’ хуркари’’ сер’’ танесеты’’.

Сидя ёнар’’ няхарамдэй яӈганя пова мер’’ ваерана то’’олха’’. Хусувэй по’ пудана ириян’ тэвась, пудана’’ ялуда’’ мэць ибедорцетыва’’: хаёвнда по’ хурка ӈэса, ӈамгэ савада танеса, хурка тоенана сер’’ танявыць. Хурка серт’ сеюна маймбиць, хурка серкад’ сеюна яртархаць.

Округханана Лукерья Александровна Валей нювм’ ӈокаюв хибярина намдурӈадось, ханяӈына сэвхана манэць’ сававна теневадо’. Лукерья Александровна паднана не, тикы’ хавна сертамбадада ӈока ӈэсьты. Пудана’’ юкад’ вата по’’ ямбан этнокультурный центрхана манзара.

Хусувэй по’ хэвхы округхана ӈацекы’’ ма’’люрцеты’’, хуний краеведение’ няби нянэй вада’ нямна хамандавы олимпиадам’ мэцьты’’. Ӈацекы понгнандо’ хусувэй предметмана ныхыдо’ хорпасеты’’. Хибядо’ сямянд’ мэбетамдо’ тэрабасьты’’.

Тюку по’ ӈод ӈацекы’’ олимпиадам’ мэ’’мась Саля’хардахана ма’’люрӈаць. Хэвхы округна еркы’ март ӈацекы’’ Я’мал хусувэй районхад’ товыць, тикахад’ хусувэй маркад’, маня’’ округна ӈацекы’’ӈод тарця олимпиадан’ маля няхарамдэй’ ядэрӈаць. Округва тарця сер’ е’’эмня есям’ хобсеты’’.

Няръяна маркана илена’’ хибярина ӈокаювдо’ ӈопой яхана’ хасенам’ ехэра’’. Ханяӈына сё’’ мэ’’манзь’ ма’’люрцеты’’, ханяӈына хуркахова спортивной секцияха’ тэворцеты’’, хибяхова ӈани’ хуркари’’ кружокха’, клубха’ ядэрцеты’’. Хусувэй хибяри ивнянда ӈэда мэбебцомда мэцьты.

«Печорянкам’» нюбета конкурс’ яханана самлязимдеймэвна ваерась. Тюку’ мэвахана Межрегиональный конкурсӈэ’ ха’’мыць. Маня’’ округна’ хавна мядондина’’ Архангельской, Мурманской областьхад’, Ижевскхад’ таняць.

Таняхад’ товы’’ не’’ ӈацекы’’ мэбе’’мамдо’ яханана илена’’ нито’ поӈгана манэ’’лабтамбидонзь. 

Маньзьван хадан Пронтинда ня’ мэта вадахат ӈамгэхэртм’ нидм’ хамада’’. Нямюхунан мале юр’ мян’ юнра мэ’’эмда’’ вадин сюраць, валакада лахананаха’’ хэвняд лабцеӈгаванд вэва ӈэвам’ тенева, пыдув таб’’ламбивась. Хадан саць ӈока ӈамгэм’ теневава нихивад ӈули’’ пысамбидамзь.

Носиндалава ирийхад’ по’ пудана яля’’ ӈэсонд’ хойхана илена’’, манзарана’’ нина’’ ӈули’’ тэтнасьты’’. Тамальӈгана ханярина ненэця’’забой’ манзаяхато’ лапцесетыд’.

Хусувэй тыдо’ пэртя’’ ненэця’’ забоян’ тэвравнда’’ тыдо’ яӈгревы’’ ӈэсьты’’. Ты’’ хабарпава’’ манзаяха’ лапцева е’’эмня сава нум’ ӈатесеты’’. Тецьда яля’’ тось минханда’’ манзаидо’ пясьтыдо’.

Маня’’ округханана пудана’’ сян’ по’’ ямбан ненэцие’’ паднава сер’ нямна таславы’’ ялуна хусувэй по’ танесеты’’. Тюку по’ юдимдей тарця ма’’лёва миӈа. Ненэцие’’ паднава сер’ ялуна ирий’ ямбан миӈаць.

Тарця серу’’ ӈобняюв’ ӈарка пэвдэй ирийна няхарамдэй яӈганя’ толыркана таслаӈгуна’’. Тикы яляхана конференциява ваераӈгу.

Маня’’ яханана хусувэй по’ ненэцие’’ паднава сер’ нямна ялуна’’ танесеты’’. Тарця ялу’’ ӈэрм’ тенз’ ненэцие’’ серу’ тасламбада управлениена манзарана’’ хамадабсетыдо’.

Тюку по’ ненэця’’ паднава нямна вадина, серуна наӈгадя ирий ямбан ханярина миӈаць.

Округна школахана тоходанна’’ ӈацекына урокадо’ мэ’’ӈаць, хуркари мероприятиидо’ таняць. Тикахад’ маркана илена’’ хибярина манэ’’мэдо’ тянё ни’’ӈа’’.

Сидя ю’’ тет по’’ тяхана ӈэрм’ яхана ханярина ассоциация’’ ӈадимяць, хуний хусувэй яхана ненэциедо’ нядамбава е’’эмня ӈадимдевыць. Таӈок’ пир’ по’’ ямбан Москва’ маркана ӈарка ассоциациява манзаямда минреда.

Сиднтет ю’’ по’’ тяхана Нюдя яхана мюсерта ты’’пэртя’ ненэця Никола Паханзеда мякана хасава ӈацекы соявысь. Тикы хасавакор’ вадёванда’ сер ӈокавна тоходанась, падарм’ сававна теневанаӈэ’ хэвысь. Хуркари’’ манзаям’ пэрць теневавысь. Мэбета’ паднанаӈэ’ теневава’’. Тикы паднана Василий Николаевич Ледков.

Ваеравы си’’ивхана таневы газетаханана Матрёна Ивановна Талеева школахана, интернатхана иле’’мида ваде’’ӈась. Нюртей’ пелямда маля толараць. Тюку яля’ вадита’ пуданам’ намдада’’.

Ӈопой мэва сидя не’ ӈацекэва’’сата мерцяхана пу’’лэйханзь. Ӈэсындер’ хибяри’’ мал’’ пюрманзь тоць, яӈгумы’ хибяри сюрплава’ ян’ (кладбище) крест’ понд’ не’ ӈацекэхэ’ таркавэхэнзь, таняд’ хибяри’’ хойдось. Мертёвна интернатан’ не’ ӈацекэхэ’ хибяри’’танахаюдонзь, Алевтина Ивановна’ ӈэсына’’ медсестра не’ ӈацекэхэ’ ма’’нэманзь тось, ядембада ӈаволавахана воспитательма’’ сяйлабтабидась, саць нивэхэ’ ханив’’, юӈаха’. Маня’’ саць сейна’’ хаяць, ханяӈы ӈацекы’’ ярӈаць. Тохолкодина’’, воспитательна’’ тикы’ пуд саць вэва нумгана ӈэсындер’’нядаӈговась ханзетыдо’.

Маля ӈока по’’ ямбан Юлия Александровна Ледкова Няръяна маркы’ санаторной школа- интернатхана манзара, пыда тохолкода. Няхар юкад’ вата по’’ тяхана институтм’ ёльце’’махаданда ӈацекы’’ тохоламби. Нули’’ нерде харта со’’ямы яхананда, Холговхана илена’’ ӈацекы’’ тохоламбись.

Нюртей тохоламбавы’’ ӈацекыда маля ӈарка хибяри’’. Теда пыда санаторной школа – интернатхана ненэцие’ вадам’ пэртя тохолкода. Таняна манзараванди’ нямна газетахана падарм’ падась.

Страницы