Маня’’ яханана си’’ив ёнаркад’ вата нянэй ненэця’’ иле’’. Таӈок хибярихит’ валакада ёнаркад’ ватава хойхана мюсерӈа’’. Пыдо’ нянэювна харто’ иламдо’ мэта’’, харто вадавнандо’ лахана’’, харто’ паӈгудо’ теневана’’.
Тарця хибярина хойхана мюсерць’ тэхэ’’на’’ манзара’’. Хасава’’ тыдо’ пэрӈа’’, нехэд’ мяд’ манзая’ пере’’. Ненэцяӈгат’ ӈокаюв’ пелява ӈэсыхына илена’’ хибяри’’, хусувэва харта манзаямда минре. Хусувэй ӈэсыхы’ школахана тохолкодина’’ манзара’’, пыдо’ ӈацекэхэ’ хуркари’’ предметм’ минре’’. Ханярина сава вадам’ намдувнда тохолкодина’’ таня’’. Красной ӈэсы’ нюдя ни’’ӈа’’, ӈэсыхына илена’’ хибярито’ толыр’’ ёнаркад’ ва’’ӈа’’. Ӈэсынандо’ вадюданна’’ ӈацекы’’ ӈарка школахана тоходана’’. Таняна манзарана’’ тохолкода’’ поӈгана нянэй некоця’’ манзара’’. Ӈопой тарця не’ Валентина Ивановна Хатанзейская. Пыда ӈэсыхы’ школахана няхар’’ ю’’ по’’ ямбан луца’’ вадам’, литературам’ минре’’, тикы’ хавна тамна ненэця’ вадан’ ӈацекы’’ тохолаби’’. Ненэця’ вада урокха’ ӈацекыда харвась’ турцеты’’, хусувэй урокхандо’ ив’ ер хамякосьты’’. Ӈацекы’’ маля’ тенева’’, Валентина Ивановна урокан’ нись’ хамандёсь турць’ ни’’ серос’’. Луца’’ ӈацекыда’’ ӈод’ харвась’ маня’’ вадава’ тохолабидо’.
Валентина Ивановна Саляхана илевы, хойхана мюсерта ненэцие’ мякана соявы, вадювы. Нисяда мэбета тыбэртясь, Иван Степанович Выучейский «Выучейской» нювм’ нюбета колхозхана илеванда ямбан манзаравысь. Небяда Александра Ефремовна мяд’ манзаям’ пэртяӈэ’ таравысь. Пыди’ нюди’ илан’ сававна табадабидись’. Валяди’ маркана школа - интернатхана ю’’ классм’ ёльцесь тамна нерня’ тоходанвась Ленинград’ март’ ӈэдалавыць. Герцен’ нювм’ нюбета тохолкоди’’ институтхана луца’’ вада, литература тохолкодаӈэ’ тоходанась. Институтанда’ пуд ӈацембой’ тохолкода харта со’’явы яханда манзаравась’ тэвыць. Красной ӈэсыхы’ школан’ манзаравась’ тебвыць. Тедая’’, по’’ ваерась Валентина Ивановна тикы школахана манзара. Сян’ юд’ по’’ ямбан тохолавы’’ хибярида ӈока’’, маля сяӈгова’ тохолабвы’’ ӈацекыта нюкци’’ теда тохолаби. Валентина Ивановна хусувэй сертаба серканда ив’ ер сырта некоця. Манзараванда ямбан’ сававна теневана манзаяханда тоходансеты’’. Хусувэй едэй манзаяхана танедам’ теневаван’ харвана. Красной’ ӈэсы маля харта ӈэсыданда’ хая. Тюкохона няхар’’ ю’’ по’’ ямбан манзара’’, тикы ӈэсыхына хаюпа’ хаясь. Вэсакода Андрей Николаевич харта ӈэсынанда манзарана. Сидя’ хасава нюмди’ вадаӈаханзь’, нюкциди’ маля яӈга иленяха’.
Харта ямда мэнена, харта вадамда сававна теневана тохолкода Валентина Ивановна Хатанзейская Краснойхана иле. Тад’ нерня ӈод’ пыда серуда’ саваривна миӈая’’. Ненэця’ вадам’ тохоламбада’’ ӈацекыда ӈод’ хусувэй сертабада серкана я’’авлая’’, тохолкодамдо’ маймбтембая!