Вы здесь

Таӈга илена’’ ненэця’’

Екатерина (слева) и Фёдор Нокрета на празднике «Сямянхат мерета» / Фото автора

Яханана’’ Ӈарка хойхана «Ямб то» семейно-родовой общинахана мэна’’ ненэця’’ харто’ тыдо’ пэрць Ӈарка Пэ’’ хой няӈэхэд’ Воркута ӈэсонд мюсерцеты’’. 1991 по’ ӈэсонд тарця ненэциена’’ яӈга илець.

Харто’ явнандо’ таӈга тыдо’ танабиць, хардаха’ нисеты’’ тэвор’’, документадо’ яӈгуць, ӈацекыдо’ ниць тоходана. Хусувэй танеда серудо’ харто’ тасламбидонзь.
1992 похона иламдо’ несэюмдадонзь. «Ямб то» общинам’ сертаць, общинандо’ ӈарктаӈэ Илья Семёнович Валей тэраць. Тикы пуд’’ хусувэй хибяри тарана падродо’ сертась, хой’ тер’’ ненэця’’ паспартадо’ ӈадимяць, ӈацекы’’ тоходана пядонзь. Сян’ по’’ ямбан’ та’ ёльцяӈгана кочевой школа’ манзарась. Няръяна маркад тохолкода’’ отпускадо’ мэць таняна илена’’ хибяри’’ тохоламбиць.
Тюку ялян’ хэтась, «Ямб то» семейно-родовой община, ненэця’’ теда’ ӈод’’ варёмдо’ мэць хойхана мюсерӈа’’, тыдо’ пэрӈа. Илан’ ивъер’ сырта’’ хибяри’’, ӈэто’ нина сатовна ну’’. Нянэй ненэцие’’ ватовна илевамдо’ мэ’’ӈадо’, харто’ ныхыто’ енась нерняри’’ миӈа’’. Нюдо’ сянад’ харва’’ школахана тоходана’’, школандо’ пуд’’ мякана хоёрӈа’’. Ненэця’’ ты ялямдо’ пилю’’ ирийхана мэцеты’’. Пудана’’ похо’’на’’ «Ямб то» тыбэртя’’ Няръяна март’ етри’ тэворцеты’’. Хусувэй по’ «Сямянхат мерета» сянакован’ турцеты’’. Тюку по’ Ӈарка яхад’ товы’’ ненэця’’ ӈокаць, мяд’ терсавэй маркана мэць.
2011 поход «Ямб то» семейно-родовой община нерм’ пэртяӈэ Фёдор Нокрета тара ( тэнздо’ Окотэтта ӈэван’ хабесь, падаркананда сяхаӈгава тарем’ падвэдось, Нокретанэ’ хая’’), нида’ хусувэй серкана сававна нядабада ненэця. Серудо’ тю’’у сававна миӈа’’, мэёвна яханандо’ иле’’. Ӈацембой ненэциедо’ ӈока’’, мал’’ мяд’ терсавэй, нюдо’ вадаби’’. Ӈацекы’’ нисянато’, небянато’ хэвхана илесь хусувэй сава серт’ тоходана’’. Мякана сава нядаӈгода’’ ӈэсеты’’. Хойхана мюсерта’’ хусувэндо’ харта манзаяда танесеты.
Тюку по’ Фёдор Григорьевич «Сямянхат мерета» сянакован’ ненда’ ня товысь. Си’’ив ню’’ небя Екатерина Александровна сян’ яля’’ маркана мяд’ манзаяхат ныланась. Тикы няхаюна’’ лаханакурць няйнась. Екатерина тарця вади’’ хэтась: – Хойхана соядамзь, вадыдамзь, теда’ нянэй мякана илева’’, тэхэ’’нана’’ мэва’’. Вэсакон’ ня си’’ив нюми’ ваданись. Тюку яля’ орден «Родительская слава» няни’ таць. Ихинани маймбцо. Иринана’’, хадунана’’ мэбцом’ минресь илевава’’ мэ’’ӈава’’, тына’’ пэрӈава’’, ява’’ лэтбива’’, нюна’’ вадабива’’. Савов, варёва мэць илева’’!
Тамна «Сямянхат мерета» ӈарка яля’ мальӈгана «Ямб то» община РФ Президент’ благодарность ня’’амась.
Тарем’ нянэй ненэця’’ харто’ ямдо’ сахарамбась яханандо’ иле’’. Ни’’ маендор, харто’ ныхыто’ енась хусувэй серм’ тасламби’’.

Юлия Талеева падвы