Вы здесь

Ӈэсына манзаравы тохолкода

Маханий’ тохолкода Анастасия Филипповна Апицына

Вэба ирийна нюртей яляхана округна школахана тоходанна’’ ӈацекы’’, тохолкода’’ едэй тохолкова’ помдо’ пядось. Нерняна сиддо’ ӈока’’ мэкад’, сава сер’’ ӈате’’. Ваеравы ирийхана мань’ Индиган’ тэворӈадамзь. Тикы ӈэсыхына илена’’ хибяри’’ няюв’ ӈокавна лаханакурӈамась. Ӈопой тарця не’

Анастасия Филипповна Апицына. Пыда харта ӈэсынанда ӈока по’’ ямбан школахана манзарась, ӈацекэхэ’ химия’ предметм’ минресь. Харта нямнанда тарця вади’’ хэтась: Мань’ хойхана соявэдм’. Нися’ хасав Белугин Филипп Титович, небя’ хасав Татьяна Андреевна Белугина. Выӈгана мянэй мякана вадымась. Маня’’ хар’’на мя’’ма яӈгусь, тенев’ хибярихи’’на’’ илесетыва’’. Павла Захаровна мякана илеваць, Марфа Евдокимовна Соболева хися’ хаса мякана илеваць. Ханяӈы мякана со’’ илесетыва’’, поюдо’ сава ӈэсьты’’. Ӈани’ ханяна сацьри сава нисьты’’ ӈа’’. Василиса Белугина нея’ мякана саць со’’ илеваць. Сяӈгова небяв нися’ хасан ня нёцькоко’’ мядеком’ мярӈахась. Тикан’ маньнэй’’ ёльце маймбимась, маня’’ хар’’на’’ мя’’ма таня. Саць нёцькокось, таӈыцьтак’, ибась. Та’ ямбан тарем илеваць, хури’’ савась, тэри’’ я’’авла савась. Майендорць илеваць.

Маля’ Ленинградхана тоходанван’ мальӈгана турцетыдм’. Тикахана маля небяв, нисяв харти’ едэй мякана илеӈахась. Ёльце’ савась,  латна’’ танець, занавескина танець, хусувэй ӈамгэва тэворӈась. Нися’ хасан тыда’’ танець. Мань’ хартан’ е’’эмня нисяв’ самляӈг тым’ таслась. Тэкоцин’ падвыць, ханув’ танесь. Харн’ ӈэдалёсьтым’. Ихинян’ саць савархась. Школан’ пуд Ленинградхана тоходанамась. Тохолковав’ ёльце’’махадан’ манзарась пявась. Несяв, небяв сим’ ниӈась манэс. 1960 году нися’ хасава яӈгумась, тэхэ’’на’’ мэсь ханимысь.

Корр: Тикахад’ институт’ ёльце’’махадат’ ӈацекэхэ’’на манзаранась? 

- Пили’’, пили’’ ӈацекэхэ’’на манзарамась. Тетимдей классхад’ синдтетимдей класс’’ ӈэсонд’ нерде ӈацекы’’ тохолабидамзь’. Тикахад’ хусуюдимдей класс’ ӈэсонд, янамбовна ӈоб’яӈганя класс’ ӈэсонд’ тэвываць. Химиям’ предметм’ пэрӈадамзь’.

Корр: Теда мякнанд’ хурка манзаям’ пэрцетын’?

- Тедахова маля ӈахакуд’ ним’ манзара. Толаӈгосьтым’, тикахад’ вышивайгостым’, сертавы манзаин’ таня’’. Хари’’ вадавна хыно’’ман’ харвасетым’, мякнан’ ханяна хыноцетым’. Луца’’ вадавна яӈгармась клубхана ма’’люрцетыва’’. Хорва’’ таня. Тякуна’’ яӈгарманзь’ нина’’ няюв’ Выучейскоян’ ӈэдалёрцетыва’’. Культура мя’’на директорӈэ’ Белугин Андрей Петрович манзарава мальӈгана ӈока’’ ӈэдалёрцетыва’’. Тикахана культурной манзая’ ӈэсынана со’’ миӈась.

Корр: Пыдар хыноць мэнер’’, сяӈгова «Сава сёхона» хыно’’ӈанась, невхы сём’ мэ’’ӈанась. Тикы нямна сян’ вадам’ хэт’.

-  «Сава сён’» луца вадавна манзь: случайно еримямась. Маркана мэмась, намдамась, хибяри’’ хыно’’мась округна ӈэсыт’ товыць. Мань’ таня сырмась’ хаямась. Таняна сим’ этнокультурный центрхана манзарана’’ нина’’ ня’’маць, юнра’’: ненэця’ вадавна хыно’’ӈан’? Мань’ мам’: хыно’’ӈам’. Ӈовсю’’ невхы хынсув’ тане. Ся’’ нюдям’ ӈэбан’, выӈгана илебна’’, мал’’ хонаӈгуд’, лампам хабтаӈгудо’. Тикахана масьты’’: Настов’, хынсар’ танесьнё. Хэтадво’’. Мань’ ти’ хыноць’ пясьтыв’. Тикы хынсув’ тенад’ тенев’, мэцьтыв’. Небя’ хасадан’ намдвы хынс’.